Inhoudsopgave
"De reddingsboten zijn van mij", mailde Ralph Jansen (58) De Nieuwe Ster na een online oproepje. "Ik ben ook de uitbater van het Horlogemuseum aan de Koestraat 18. Jullie zijn altijd welkom voor het hele verhaal. En een verhaal is het zeker! Ik lig nu bij de ENCI, kom maar langs."
Bij de ENCI komt Ralph aan op zijn fiets, het bergje af, naar de kade. "We kunnen prima in de boot zitten. Wil je koffie? Want die kan ik gewoon in de boot zetten. Zwart? Dat is handig."
Bassin
Jansen heeft eigenlijk geen vraag nodig om van wal te steken. "Ik wil van een van de boten een varende luxe hotelkamer maken en van de andere boot een groepsaccomodatie voor acht personen. Een derde boot ligt nog in Schotland. Het is de bedoeling om de boten in de winter om te bouwen, om dan volgend jaar de boten tussen de ENCI, de Strekdam en het Bassin te laten varen en aanmeren. Dan kan ik er wat mee verdienen."
Reis
De boten kwamen deze week aan uit Engeland, overgevaren door Jansen en een groep vrienden. "Iedereen raadde me ten strengste af deze boten de Noordzee over te varen. Want daarvoor waren ze totaal niet gemaakt. Ze zouden ook onstabiel zijn. Maar waarom zou ik ze niet overvaren? Ze kunnen niet zinken. We hebben er zeventien uur over gedaan, van Ipswich naar Vlissingen. Een 29-pk dieselmotortje. Met de ene tank van 200 liter diesel per boot hebben we Maastricht gehaald. Het is de reis van ons leven geweest."
Kop
"Mijn beroep? Geen. Ik heb in de bouw gezeten. Als stucadoor gewerkt voor één vaste aannemer uit Hilversum. Maar die is nu met pensioen. Ik heb ontworpen, zelf een huis gebouwd, projecten gedaan. Ik doe eigenlijk alles wat in mijn kop komt. Soms lukt het, vaak ook niet. Ik heb in april vorig jaar de Koestraat 18 gekocht en daar een Horlogemuseum in gevestigd. Ik woon zelf onder het dak, de meeste ruimte is voor het museum. Entree vraag ik niet, wel een vrije gift. Dat is overigens een slecht verdienmodel. Ik heb veel te veel energie om alleen dat museum op afspraak open te doen. Het is wel prachtig om mensen te ontmoeten die interesse hebben in horloges."
Nieuw
Jansen: "Het idee om een life boat te kopen heb ik al langer in mijn hoofd. Ik hou van wat anderen niet mooi vinden. Ik vind ook een Fiat Multipla mooi. Ik wilde eerst één boot kopen om die tot privé-verblijf om te bouwen. Toen zag ik een aanbieder in Schotland die drie van deze life boats van een nieuwe generatie te koop had staan. Vaak zijn die boten oud en afgeleefd. Deze boten zijn gebouwd voor een booreiland, dat weer verkocht werd voordat de boten werden afgeleverd. Ze hadden nog nooit water gezien. Ze zijn eigenlijk zo goed als nieuw."
Zuurstof
De boten zijn heel apart. 9.30 meter lang, 4800 kilo zwaar. Een diepgang van circa 40 centimeter. De stahoogte in de boot is 1.93. Er kunnen 85 mensen in gered worden. Anders dan zogenoemde free fall-boten, worden deze boten aan Davids (een soort kabels) te water gelaten als een boorplatform zou ontploffen of in brand zou vliegen. "Kijk, hier zit een zuurstof-aansluiting: met 85 man in deze ruimte is de zuurtsof snel op. En de aluminum leidingen aan de buitenkant kunnen een waterdeken over de boot leggen. Je kunt je voorstellen dat er brandende brokstukken op de boot terecht zouden kunnen komen."
Kwaliteit
De oranje boten zijn ongelooflijk sterk gemaakt en de uitvoering van alles wat je aanraakt en vastpakt: het voldoet allemaal aan de strengste eisen. Alles is kwaliteit en perfectie. Bijzonder: de boten zijn rondom volledig geïsoleerd. En dat schuimpakket maakt ze tevens onzinkbaar. Al zou de boot omslaan: hij draait altijd terug naar de normale ligpositie. De boot kan ongeveer 10 kilometer per uur varen. Nieuw kost zo'n boot inmiddels 180.000 - 2000.000 euro per stuk. Toen ik de boten overnam, zat alles er nog af fabriek aan. Tot en met de dozen met pillen tegen zeeziekte, alle handleidingen en instructies. Alle voorraden."
Zeiljacht
Het verhaal van Jansen is spannender dan een jongensboek. Hij komt oorspronkelijk uit Hilversum. Toen hij eenmaal had bedacht dat hij wel eens op een zeilschip wilde wonen, heeft hij een zeiljacht gekocht. "Ik had nog nooit gevaren, maar binnen een jaar was ik met het jacht al in Engeland geweest. Ik heb drie jaar op het jacht gewoond, ik lag tegenover het Muiderslot. Hoe mooi is dat?" Jansen woonde twee jaar op Bali. Daarna kwam zijn Friese avontuur in Harlingen, dat twintig jaar duurde.
Cortenstaal
"Ik heb in Harlingen een stuk grond gekocht en helemaal, in mijn eentje een woning van Cortenstaal gebouwd. Van 21, bij 14 bij 7 meter hoog. Helemaal zoals ik het in mijn hoofd had, met diverse rondingen. Architecten kwamen kijken. Vroegen allemaal waarom in niet met rechte lijnen had gewerkt, want dat was met Cortenstaal veel makkelijker. Nee dus."
Kwalarium
In Harlingen heb ik zes jaar gewerkt aan het Kwalarium. Een idee van mij om een kwallenmuseum te maken. Grote maquettes gemaakt. Veel onderzoek gedaan. Iedereen vond het een geweldig out of the box-idee. Maar uiteindelijk liep het stuk op een wethouder die niet wilde. Toen heb ik op verzoek van Zaandam nog gekeken of ik het museum daar zou kunnen vestigen. Weer veel werk daarin gestoken, maar ook dat lukte niet. Voor mij was duidelijk: ik doe alleen nog dingen waar ik niet afhankelijk ben van anderen."
Koestraat
Anderhalf jaar gelden kwam Jansen naar Maastricht. "Het is een van de mooiste steden die ik ken. Ik had me al voorgenomen dat ik ooit in Maastricht wilde wonen. Ik had er al twee fantastische weekends doorgebracht. Toen ik in de Koestraat kon kopen, heb ik dat gedaan. Geweldige straat. Geweldige mensen. Ik ben daar zo goed ontvangen. Ik vind dat je ook wat moet teruggeven aan je omgeving. Dat doe ik met het Horlogemuseum. Mijn hele collectie vertelt het verhaal van de wereld van horloges. Op afspraak doe ik het museum open. Dat is trouwens een slecht verdienmodel."
Verdienen
De gekochte life boats passen perfect bij het museum. "Ik wilde eerst één boot kopen als privé-verblijf, dat ik dan zou kunnen gebruiken als ik even weg wil uit de drukte van de binnenstad. Maar toen ik de drie boten in Schotland zag en de verkoper me foto's stuurde, heb ik mijn plannen aangepast. Met de boten zou ik wat moeten kunnen verdienen."
Vriendschappen
In het leven van Jansen is duidelijk dat hij niet voor het grote geld gaat. "Vriendschappen, verbindingen maken met mensen, avonturen beleven, het is allemaal veel meer waard dan geld. Sommige vrienden zie je soms langere tijd niet. Maar dat doet er niet toe. Als je ze belt, zijn ze er. Natuurlijk, een beetje geld is handig om dingen te kunnen doen. Maar wat heb je nu echt nodig?"
Ontploft
Een groepje vrienden en familie had Jansen zo gecharterd om samen met hem de oversteek te maken van Ipswich naar Vlissingen. "Het is de reis van ons leven geworden. We zijn 's nachts vertrokken in redelijk ruw weer, maar ik wilde overdag de routes van de grote vaart kunnen zien. Over de marifoon werden we natuurlijk meteen het belangrijkste onderwerp. Logisch: twee life boats op de Noordzee: zou er een schip gezonken zijn, een booreiland ontploft? Niemand die natuurlijk verwacht dat je ze gebruikt om de zee over te steken."
Bedoeling
Jansen: "In het begin werden de jongens gekatapulteerd vanaf hun slaapplek. Daar hebben we even aan moeten wennen. Toen het licht werd, werd de zee ook rustiger. We hebben er zeventien uur over gedaan, toen we bij Vlissingen de Schelde opvoeren. Werkelijk alle diensten en autoriteiten die er zijn, hebben ons aangehouden om te vragen wat de bedoeling was. De politie, de douane, de havenautoriteiten. In Antwerpen ging het mis: de Belgische havenautoriteiten verboden Jansen met de boten door te varen richting Albertkanaal, waar hij al wel een vergunning had. Uiteindelijk zijn we omgedraaid, terug de Schelde af naar de Noordzee en vervolgens via Nederland de Maas op."
Passant
"Zondagavond zijn we aangekomen in Maastricht. En zoals dat hoort in schipperskringen, zijn we toen flink op stap gegaan. Daarom hebben we de boten langs de strekdam gelegd. Daar mag je als passant aanmeren. Handig voor de jongens, die konden de volgende ochtend de trein pakken bij het station."
Bokken
In Maastricht had Jansen al via via contact gelegd met Pieter Stokkink die de plannen voor het nieuwe ENCI-terrein mede bedenkt. "Pieter vond het een fantastisch idee om de boten hier bij de ENCI te leggen. Ik heb nu bokken gemaakt, op maat, om ze uit het water te kunnen halen en in een van de loodsen hier te kunnen verbouwen."
Oranje
Voor de ENCI zullen de boten een enorme PR-klapper zijn. "Ik heb eerst lang nagedacht of ik de boten rood zou verven en dan de witte ster van Maastricht erop zou schilderen. Ik heb besloten ze oranje te laten, origineel. Op de boten komt wel groot te staan: 'ENCI Maastricht, de mooiste stad in Oranje'. Ik ga dan met de boten varen, zeker in het begin om te kijken hoe het gaat. Dan kan een verliefd stelletje de ene boot huren en een groepje van acht mensen de andere. Als ze dan weer aangemeerd liggen langs de strekdam of in het Bassin, dan kan ik met mijn fietsje naar het Horlogemuseum. Wat ik met de derde boot ga doen, laat ik afhangen van waar de meeste vraag naar is. Die boot ga ik overigens met een vrachtwagen ophalen."
Amsterdam
Jansen wil langere tijd in Maastricht blijven. "Ik heb het hier ontzettend naar mijn zin. Het is een fantastische stad. Ze kunnen me hier wegdragen. Kijk, Maastricht moet alleen opletten dat we hier geen Amsterdamse toestanden krijgen. De verkeerde toeristen en ook nog eens veel te veel toeristen, die veel te veel vuil achterlaten op straat. Amsterdam is - ik zeg het maar zoals het is - een vieze smerige stad geworden. Ik hoop wel dat Maastricht veel beter oplet en dat weet te voorkomen."
Maurice Ubags
Van onze partner
