Inhoudsopgave
In eerdere columns vertelden collega’s Angelique en Antoinne van Walpot Uitvaartzorg hoe gastvrijheid in de uitvaartzorg vaak schuilt in kleine gebaren. En steeds weer merken we hoe iets ogenschijnlijk eenvoudigs, zoals een open houding of een luisterend oor, voor nabestaanden van grote betekenis kan zijn. Ook ik zie dat juist de kleinste momenten van aandacht en nabijheid van grote betekenis kunnen zijn voor nabestaanden. In deze column vertel ik hoe ik die momenten ervaar.
Een warm welkom
Mijn naam is Cathline Nowak, al zeventien jaar ben ik een vertrouwd gezicht aan de receptie van Walpot. Ik ben vaak de eerste die mensen spreken of zien wanneer ze contact opnemen met Walpot. Dat kan een telefoontje zijn, een bezoek om een urn op te halen of een verstrooiing in onze tuin. Op zo’n moment draag ik niet alleen praktische verantwoordelijkheid, maar is het vooral mijn taak om iemand zich welkom te laten voelen.
Maar veel mensen stappen gespannen of aarzelend binnen. Vaak weten ze niet goed wat ze moeten verwachten, hebben ze een hoop vragen en proberen ze emoties te onderdrukken. Ik merk dat er in het begin vaak letterlijk iets tussen ons in staat, een soort onzichtbare muur. Die muur wil ik niet forceren. In plaats daarvan reik ik voorzichtig een hand, in woorden of gebaren. Zodat iemand voelt: ik ben hier veilig.
Kleine gebaren, soms heel eenvoudig
Een klein gebaar kan heel eenvoudig zijn. Iemand laten uitpraten zonder op de klok te kijken. Samen even plaatsnemen in een spreekkamer, voor meer rust en privacy. Een blik die zegt: ‘neem je tijd, ik ben er voor je.’ Het belangrijkste is dat mensen niet het gevoel hebben dat ik hier zit om ‘mijn werk te doen’, maar dat ik er echt zit voor hén.
Een open deur, ook na de uitvaart
En ook na een uitvaart blijft dat zo. Ik vind het belangrijk om te benadrukken dat nabestaanden altijd bij ons terecht kunnen. Dat ze even kunnen binnenlopen, bellen met een vraag of een gedachte die later opkomt. Dat klinkt klein, maar juist die open deur betekent voor mensen vaak heel veel.
Wat iemand écht nodig heeft
Soms gaat een klein gebaar over nét even buiten de gebaande paden gaan. Zo was er eens een jongeman die worstelde met het verlies van zijn moeder. Hij had veel moeite zijn emoties te uitten en zocht daarom houvast in een persoonlijk ritueel op onze begraafplaats. Officieel paste dit niet binnen onze standaard gang van zaken, maar omdat ik zag hoeveel het voor hem betekende, hebben we tóch een weg gevonden. Het was iets kleins, maar voor hem van onschatbare waarde. Zijn dankbaarheid liet zien dat een klein gebaar zit in aanvoelen dat iemand houvast zoekt, in soms de regels even loslaten en handelen vanuit wat menselijk is.
Een drempel voorbij
Wat mij het meest raakt, is hoe mensen veranderen tijdens hun bezoek. Ze komen gespannen binnen, zijn soms kortaf of terughoudend. Maar na een gesprek, na wat tijd en aandacht, vertrekken ze lichter. Alsof er iets van hen afvalt.
Soms is dat zichtbaar in tranen die plots loskomen, soms juist in een glimlach, soms in een onverwachte knuffel bij de deur. En soms komt het pas later, wanneer iemand me in het dorp nog eens komt bedanken. Die momenten van ontspanning zijn de stille beloning van mijn werk.
Ruimte voor menselijkheid
Het gaat niet om grote woorden of ingewikkelde gebaren. Het gaat erom dat iemand voelt: ik mag hier zijn, precies zoals ik ben. Die eenvoud is misschien wel de grootste kracht van een klein gebaar. Het haalt de muur weg, en maakt ruimte voor wat er echt toe doet: menselijkheid.
