Inhoudsopgave
Vrijwel elke Maastrichtenaar zal het bekende standbeeld van D’Artagnan in het Aldenhofpark kennen. Charles de Batz de Castelmore, graaf van Artagnan, was de beroemde musketier in het leger van de Franse koning Lodewijk XIV (de Zonnekoning). Tijdens het beleg van Maastricht in 1673 sneuvelde D’Artagnan. Toen de Franse musketiers op 25 juni de stad bestormden, kwam D’Artagnan in de vestingwerken buiten de Tongersepoort om het leven. Een musketkogel door zijn keel was hem fataal geworden.
Vijf dagen later, op 30 juni, capituleerde Maastricht. De Zonnekoning was helemaal in zijn nopjes met de verovering van Maastricht. Pas in 1678 zouden de Fransen de stad weer verlaten. Tijdens dat beleg in 1673 raakte een andere musketier van Lodewijk XIV gewond. Zijn verwondingen waren blijkbaar zo ernstig dat hij besloot zijn testament op te laten maken. We reizen deze keer terug naar de zeventiende eeuw. In die eeuw werd de vestingstad aan de Maas maar liefst vier keer belegerd.
Een graf in het Capucijnenklooster
Op 28 juli 1673, bijna een maand nadat Maastricht zich had overgegeven aan de Fransen, zat de Maastrichtse notaris Demelinne aan het bed van Pierre le Poupinel, seigneur (adellijke heer) van de heerlijkheid Malicorne in Frankrijk. Pierre was ‘marchal des logis’ (een militaire rang) in de tweede compagnie van de musketiers van Lodewijk XIV. De notaris noteerde dat Pierre ziek in bed lag. Hij was gewond geraakt tijdens het beleg. Omdat hij bang was dat hij aan de gevolgen van die verwondingen zou komen te overlijden, had Pierre notaris Demelinne ontboden om zijn laatste wil op papier te zetten. Met de notaris besprak Pierre dat het zijn wens was om begraven te worden in de kerk van het Capucijnenklooster in Maastricht. Hij wilde een uitvaart die bij zijn stand zou passen. Voor deze uitvaart stelde hij een bedrag van vijftig pattacons ter beschikking. Een pattacon was een muntsoort. Voor dat bedrag moest het Capucijnenklooster ook vijftig Heilige Missen opdragen ter nagedachtenis van de musketier. Op die wijze probeerde Pierre zijn plaats in de hemel veilig te stellen.
Drie pistolen
Aan diverse personen liet Pierre zijn bezittingen na. Zijn goede vriend monsieur de Boisandrié, musketier van hertog Philippe van Orléans, de broer van de Zonnekoning, zou zowel paarden als een geldbedrag krijgen. Zijn kleren zouden naar zijn broer gaan, terwijl een ‘valet’ (bediende) van Pierre vijftig pattacons zou ontvangen voor zijn trouwe diensten. Aan zijn ‘petit laquaij’ (kleine lakei) moesten drie pistolen worden gegeven. In deze context was een pistool geen vuurwapen, maar een muntsoort. Chirurgijn monsieur le Lord werd door Pierre bedacht met tien Franse gouden munten. Deze muntsoort werd louis d’or genoemd. Naast de eerder genoemde bediende had Pierre nog een andere bediende wiens naam in het testament werd genoemd. Gerard heette die bediende. Hij werd rijkelijk bedeeld door zijn werkgever. Gerard kreeg namelijk het paard van Pierre. Dat paard droeg de naam Courtaux. Ook zou Gerard tien louis d’or krijgen.
Twee getuigen
Buiten de hiervoor genoemde personen werden nog meer mensen genoemd die bezittingen van Pierre zouden ontvangen na zijn overlijden. Bij de ondertekening van het testament waren overigens twee getuigen aanwezig die het testament ook ondertekenden. Dit waren de arts Jean Baptiste Gathonius en Joannes Guilielmus Gathonius. Was Jean Baptiste wellicht de behandelend arts van musketier Pierre? Een vermelding van Pierre in een van de begraafregisters van Maastricht heb ik niet kunnen ontdekken. Of hij in Maastricht is overleden, of wellicht toch is genezen en daardoor buiten Maastricht is overleden, is mij helaas niet bekend.
