Inhoudsopgave
In het Dagblad van Zuidholland en ‘s Gravenhage verscheen op dinsdag 31 maart 1874 het navolgende bericht: ‘Maastricht, 29 maart. Het Provinciaal Geregtshof in Limburg heeft gister den persoon van Gerard Rijcken schuldig verklaard aan moord op zijn huisvrouw gepleegd, doch niet aangenomen dat de daad met voorbedachten rade was bedreven, en hem veroordeeld tot 15 jaren tuchthuisstraf.’ Gerard Rijcken had dus zijn echtgenote vermoord. Wat was gebeurd? We gaan meer dan 150 jaar terug in de tijd.
Twee messteken
Een gruwelijke moord in Maastricht. Het was landelijk nieuws in januari 1874. In de namiddag van zaterdag 3 januari kreeg de boterkoopman Gerard Rijcken voor de zoveelste keer ruzie met zijn hoogzwangere echtgenote Maria Catharina Odekerken. Zij waren het oneens over de bestraffing van een van hun kinderen. De ontstane ruzie liep dusdanig hoog op dat Gerard een tafelmes pakte en dat mes uit woede twee keer in het lichaam van zijn echtgenote stak. Eén messteek kwam terecht in haar zijlichaam, gevolgd door een tweede messteek recht onder haar hart. Volgens een van de talloze krantenberichten werd Maria Catharina door die twee messteken ‘onmiddellijk een lijk’. Omdat Maria Catharina zwanger was, was dus in feite sprake van een dubbele moord. Het moet een vreselijk tafereel zijn geweest, zeker voor de kinderen. Het echtpaar had ten tijde van de dodelijke ruzie vier kinderen in de leeftijd van één tot twaalf jaar. Volgens diverse kranten was een van de kinderen doofstom.
Een vlucht op klompen
Onmiddellijk na het doden van zijn echtgenote was Gerard op de vlucht geslagen. ‘Op klompen en bijna ongekleed’, zo werd in verscheidene krantenberichten gemeld. De toegesnelde politieagenten waren te laat om hem te arresteren. Die arrestatie kon wel de nacht na de moord plaatsvinden. Gerard was teruggekeerd naar zijn woning, waarna hij werd gearresteerd. De volgende ochtend werd hij overgebracht naar de gevangenis.
Na sectie op het lichaam kwam aan het licht dat Maria Catharina Odekerken twee littekens op haar rug had. Die littekens waren ontstaan door messteken in het verleden. Het was blijkbaar een nogal turbulent huwelijk. Bij het bestuderen van de berichtgeving over het doodsteken van Maria Catharina Offermans bleek dat Gerard Rijcken reeds eerder een gevangenisstraf opgelegd had gekregen wegens ernstige mishandeling van zijn vrouw.
Volgens een geruchtenstroom die op gang kwam na het doden van zijn vrouw, had Gerard zijn geboorteplaats Broeksittard plotseling moeten verlaten om vervolgens diverse jaren ondergedoken te zitten. In Broeksittard had hij volgens de geruchten iemand om het leven gebracht.
Bokstraat
Twee dagen na de tragische dood van Maria Catharina Odekerken deden de veertigjarige hoofdagent Nicolaus Michael Goffin en de vijftigjarige agent Antonius Hubertus Hameleers aangifte van het overlijden. Mogelijk waren dit ook de politieagenten die onmiddellijk na het voorval naar het huis waren gerend.
Volgens de overlijdensakte overleed Maria Catharina Odekerken om drie uur in de middag in haar woning gelegen in de Bokstraat. De Bokstraat, de plaats delict, heet tegenwoordig Kesselskade. Tussen 1846 en 1850 werd het Kanaal Luik-Maastricht gegraven, dat in 1853 werd geopend. Voor de aanleg van het kanaal werd in 1849 een vijftigtal huizen aan de oostzijde van de Bokstraat afgebroken. Het overgebleven deel van de straat met de westelijke huizenrij werd 'Langs het Kanaal' genoemd en in 1875 hernoemd tot Kesselskade.
Een huwelijk in 1855
Wie waren Gerard Rijcken en Maria Catharina Odekerken? Zij trouwden in Heerlen op 17 januari 1855. De bruidegom, op dat moment herbergier van beroep, werd geboren in Broeksittard op 11 juni 1822 als zoon van Mathijs Rijcken en Maria Catharina Ehlen. De bruid, handelaarster van beroep, werd geboren in Heerlen op 29 oktober 1833 als dochter van Jan Hendrik Odekerken en Maria Helena Moonen. Als de bruid in 1855 geweten zou hebben dat zij bijna negentien jaar later op gruwelijke wijze om het leven gebracht zou worden door haar eigen echtgenoot...
Volgens het Maastrichtse bevolkingsregister vestigde het gezin Rijcken-Odekerken zich op 12 oktober 1863 in Maastricht, namelijk in de Abtstraat. In 1867 volgde een verhuizing naar de Koevliegenstraat (Kwadevliegenstraat), en vervolgens ging het gezin in 1869 wonen in de Bokstraat.
