Inhoudsopgave
De Nieuwe Ster berichtte recent dat bij de Quirinaalhof in Daalhof tien vleermuizenkasten zijn geplaatst. Navraag naar nut en noodzaak van de kasten opent een compleet nieuwe wereld. Er blijken ook kasten voor bosuilen geplaatst, waar nu een roofvogel woont. Op elke vier appartementen is er nu een kast voor een vleermuis en zelfs een lokroepinstallatie is ingezet om vleermuizen terug te halen.
Na onze oproep wie meer wist van de vleermuis-paalkasten reageerde Frank Peeters van Vivara Pro. Er blijkt een hele aparte wereld van natuuurinclusief bouwen achter de reguliere bouw- en renovatiesector te zitten.
Renovaties
De drie beeldbepalende torenflats in Daalhof zijn of worden momenteel gerenoveerd. De Veliahof met 178 wooneenheden, is al klaar. Momenteel wordt de Palatijnhof, met 144 wooneenheden, gerenoveerd en waarschijnlijk wordt er volgend jaar een begin gemaakt met de renovatie van de Quirinaalhof. Op een natuurlijke wijze hadden en hebben zich gierzwaluwen, vleermuizen, huismussen en andere vogels genesteld in deze hoogbouw. Alvorens te renoveren en/of te bouwen wordt dit onderzocht en zijn er richtlijnen over hoeveel (nieuwe) nest- en verblijfplaatsen en/of gierzwaliuwkasten er moeten komen. De Veliahof en Palatijnhof zijn eigendom van woningcorporatie Servatius. In opdracht van Servatius onderzocht een ecoloog van Arcadis, een toonaangevend internationaal bedrijf dat duurzame ontwerp-, engineering- en adviesdiensten levert voor de natuurlijke en gebouwde omgeving, de situatie ter plaatse.
Mitigatie
Daarbij wordt onder andere gekeken naar het Unitura Handboek mitigatie gebouw bewoonde soorten. Mitigatie betekent verzachting en/of vermindering en verwijst naar maatregelen die de opwarming van de aarde beperken en de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Deze handleiding geeft een overzicht van richtlijnen en uitgangspunten die toepasbaar zijn binnen de meeste standaard situaties als het gaat om mitigatie in het kader van de Wet natuurbescherming. Zo is de vuistregel bijvoorbeeld dat en per vier wooneenheden een vleermuizenkast moet komen. Voor de Palatijnhof betekent dit dat daar 74 vleermuiskasten zijn gerealiseerd, onderverdeeld in 58 kleine en 11 grote kamers, een winterverblijfplaats en vier kraamkamers. Verder zijn er 36 nestenplaatsen voor de gierzwaluw gecreëerd.
Gewone dwergvleermuis
De inmiddels gerealiseerde (paal)vleermuiskasten zijn vooral bedoeld voor de gewone dwergvleermuis, zeg maar de vleermuis die wij in onze tuin rond de schemering zien rondvliegen. In de bebouwde kom is de gewone dwergvleermuis het meest voorkomend.
Bosuilen en een lokgroepinstallate
Raymond Possen, hoofduitvoerder bij Smeetsbouw: “Smeetsbouw is verantwoordelijk voor de renovatie van zowel de Veliahof als de Palatijnhof. Bij de renovatie houden we ons aan de mitigatieregels die vastgesteld zijn volgens de Wet Natuurbescherming. Bij de Veliahof waar de renovatie inmiddels afgerond is, zijn zelfs nog iets meer vleermuiskasten en andere vogelnesten gecreëerd dan in de Palatijnhof. Daar staat tegenover dat bij inspectie van de Palatijnhof we twee bosuilen in de spouwmuur aantroffen. Daarom hebben wij aan de zijgevel van de Palatijnhof een bosuilenkast geïnstalleerd. Maar helaas zijn de bosuilen niet meer teruggekeerd. Deze nestkast wordt momenteel wel bewoond door een roofvogel. Overigens weet dat we heel bewust zijn omgegaan met het verplaatsen van de bestaande broed- en schuilplaatsen. Bij de vleermuizen werden bijvoorbeeld voorzieningen getroffen waardoor de vleermuizen de verblijfplaatsen wel konden verlaten, maar niet konden terugkeren. Daarna zijn de invliegopeningen voor de nieuwe nestkasten gemaakt. Bij de Veliahof hebben we zelfs een lokroepinstallatie geplaatst om de vleermuizen weer terug te lokken.”
Vleermuispaalkasten
Rest de vraag hoe het zit met de vleermuispaalkasten bij de Quirinaalhof en wat die hiermee te maken hebben. Raymond Possen: “Waar de vleermuispaalkasten vandaan komen weet ik niet, maar wij hebben daar helemaal niets mee te maken.”
De Quirinaalhof is eigendom van Woonpunt. Het ligt in de lijn der verwachting dat de Quirinaalhof in 2026 ook gerenoveerd wordt. Mogelijk dat Smeetsbouw daar ook bij betrokken wordt.
Tijdelijk
Even terug naar Frank Peeters van Vivara Pro. Hij gaf eerder aan dat het aannemelijk is dat het om een tijdelijke plaatsing van de vleermuispaalkasten gaat. Zou er gekozen zijn voor permanente plaatsing zou er waarschijnlijk, in verband met de duurzaamheid, gekozen zijn voor stalen palen in plaats van houten palen. Dat rechtvaardigt wellicht de conclusie dat Woonpunt de in de spouwmuren levende vleermuizen van de Quirinaalhof nu al naar de (tijdelijke) vleermuispaalkasten lokt. Dat versnelt mogelijkerwijze de volgend jaar geplande renovatie.
Win-win situatie
Al bij al is de conclusie dat de renovatie van de beeldbepalende torenflats in Daalhof een win-win situatie is voor mens en natuur. De flats worden verduurzaamd, veiliger en comfortabeler. Daarnaast wordt het wooncomfort van de bewoners verbeterd en blijven woonlasten voor hen betaalbaar. De vogels en vleermuizen profiteren door de nieuwe nesten en verblijfplaatsen.
Spouwmuur
Last hebben de bewoners, de vogels en vleermuizen niet van elkaar. Raymond Possen: “Een vleermuizenkast in de spouwmuur zal geen last hebben van een eventuele luidruchtige flatbewoner. Ze zijn door 20 cm dik beton en 12 centimeter spouwmuurisolatie van elkaar gescheiden”.
1000 muggen per nacht
Frank Peeters benadrukt het nut van vleermuizen: “Een vleermuis vangt tot wel 1000 muggen per nacht. Ze zijn ongevaarlijk en vliegen niet in je haar of slaapkamer, tenzij ze per ongeluk opgesloten raken.”
Hub Brandts
Van onze partner
