Doorgaan naar artikel

Maastrichtse pruikenmaker werd gevonden in Palemig

Een met ChatGPT gemaakte afbeelding. Aan het begin van de negentiende eeuw wisselde de Maastrichtse ambtenaar van de burgerlijke stand graag af tussen de familienamen Craft en Kraft.

Inhoudsopgave

Recentelijk was ik op Teaching Hotel Château Bethlehem te gast voor een lunchbijeenkomst. Aan tafel zat ik naast Eric Craft van Salon Craft aan het Onze Lieve Vrouweplein, de oudste kapsalon van Maastricht (1889). Eric vertelde mij dat hij benieuwd was of Beppie Kraft familie van hem was, ondanks het verschil in schrijfwijze van de familienaam.

Nieuwsgierig als ik zelf was, dook ik gelijk de archieven in. Al snel ontdekte ik op welke wijze Eric Craft en Beppie Kraft aan elkaar verwant zijn. Ook ontdekte ik, hoe kan het ook anders, een verre familierelatie tussen Eric en mij. We reizen deze week weer terug in de tijd en ontmoeten onder meer een pruikenmaker, een notaris en een soldaat van Napoleon.

Zicht op het pand van Salon Craft (rechts) in het jaar 1962. Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, documentnummer 73.356

Is het Kraft of Craft?
Vorig jaar publiceerde De Nieuwe Ster mijn verhaal over de voorouders van Sjeng Kraft, de vader van Beppie. In dit verhaal vertelde ik dat de eenentwintigjarige metselaar Jan Nicolaas Kraft en de twintigjarige wasvrouw Joanna Oorbandt op 10 september 1807 in Maastricht met elkaar trouwden. De stad had toen al dertien jaar de Fransen over de vloer. Het zou nog zeven jaren duren (1814) voordat Maastricht bevrijd werd van de Franse overheersing. Jan Nicolaas en Joanna zouden meerdere kinderen krijgen, waarbij zowel de naam Kraft als de naam Craft werd gehanteerd door de ambtenaar van de burgerlijke stand. Nicolaas, een overgrootvader van de opa van Eric Craft, kwam op 6 november 1813 ter wereld. In het geboorteregister van Maastricht werd hij ingeschreven onder de naam Craft. Zijn nakomelingen gaan nog steeds door het leven met de naam Craft.

Anders verliep het met Lambertus, de overgrootvader van Sjeng Kraft. Deze Lambertus werd geboren op 23 augustus 1816 en kreeg in zijn geboorteakte de familienaam Kraft toebedeeld. In het onderstaande schema is te zien op welke wijze Sjeng Kraft en de opa van Eric Craft afstammen van Jan Nicolaas Kraft (Craft) en Joanna Oorbandt.

Een Houthems verleden
Het onderzoek naar de familieband tussen Eric Craft en Beppie Kraft gaf mij de gelegenheid om eens wat dieper te duiken in het familieverleden van Eric. Op die manier ontdekte ik dat Eric en ik gemeenschappelijke voorouders hebben. Die familierelatie vindt haar oorsprong in het dorp Houthem, waar het echtpaar Jan van der Scheuren en Maria Helena Haccour woonde. Op 27 oktober 1731 trouwden Jan en Maria Helena in Houthem. Jan was op dat moment vierentwintig jaar oud, terwijl Maria Helena al vierendertig lentes telde. Michiel Haccour, de vader van Maria Helena, had in zijn jonge jaren een scheve schaats gereden voordat hij op 29 juni 1696 in Houthem trouwde met Maria Wijers, de moeder van Maria Helena.

Op 14 mei 1696, anderhalve maand vóór dit huwelijk, zat Michiel aan tafel bij de Maastrichtse notaris Johan Wijnand Delahaije, samen met de in Maastricht woonachtige Geertruijdt Debets. Geertruijdt was ‘beswangert en gedefloreert’ door Michiel en had een proces aangespannen tegen hem omdat hij zijn verantwoordelijkheden weigerde te nemen. Aan tafel bij notaris Delahaije betaalde Michiel een afkoopsom aan Geertruijdt. Als tegenprestatie mocht Geertruijdt Michiel verder niet meer lastig vallen. Wist zijn verloofde Maria Wijers af van het bestaan van Geertruijdt? Michiel Haccour kon in 1696 in ieder geval nooit vermoed hebben dat bijna 330 jaar later één van zijn vele nakomelingen, een Maastrichtse notaris, zijn (waarschijnlijk) geheime afspraak met Geertruijdt Debets zou onthullen.

In het onderstaande schema is de familierelatie tussen Eric Craft en mij weergegeven.

Een vondeling die pruikenmaker werd
Ik dook verder in het familieverleden van Eric Craft. Zijn vaderlijke oma heette Maria de Schrevel. Zij kwam op 29 november 1905 ter wereld als dochter van de letterzetter Alphonse Marie Jean Hubert de Schrevel en diens echtgenote Maria Ida Hompert. Haar ouders waren toen woonachtig op het adres Kleine Looiersstraat 15. Achter Hendrik Hompert, de vaderlijke opa van Maria Ida Hompert, schuilt een bijzonder verhaal. Op 24 augustus 1809 werd deze grootvader gevonden in de buurtschap Palemig. Palemig valt tegenwoordig onder de gemeente Heerlen, maar toen Hendrik werd gevonden, behoorde de buurtschap tot de gemeente Schaesberg. De kleine vondeling was acht dagen oud ten tijde van zijn vondst. Omdat hij gevonden werd op de plaats die Hompert werd genoemd, besloot de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Schaesberg hem de nieuw bedachte familienaam Hompert te geven. Die ambtenaar, die tevens burgemeester van Schaesberg was, heette Hendrik Joseph Stassen. Mogelijk dat de burgemeester dus zijn eigen voornaam aan de vondeling gaf.

Toen Hendrik Hompert op 12 augustus 1834 in Maastricht trouwde met de naaister Ida Cloos was hij pruikenmaker van beroep en woonachtig in Maastricht. Na hun huwelijk gingen Hendrik en Ida op de Grote Gracht wonen. Het beroep van pruikenmaker zou Hendrik zijn hele leven blijven uitoefenen. Het mag bijzonder genoemd worden dat je als Maastrichtse kapper een nakomeling bent van een Maastrichtse pruikenmaker die ook nog eens een vondeling blijkt te zijn. Indien Eric Craft een bekende Nederlander was geweest, dan zou deze opvallende voorvader zéker aan de orde zijn gekomen in een aflevering rondom Eric van het populaire televisieprogramma Verborgen Verleden (NPO 2).

Een met ChatGPT gemaakte afbeelding van een pruikenmaker. Kapper Eric Craft is een nakomeling van de pruikenmaker Hendrik Hompert die in 1809 in Palemig werd gevonden.

Een koninklijke notaris in Eijsden
Eric Craft zal waarschijnlijk nooit vermoed hebben dat hij een nakomeling is van een negentiende-eeuwse notaris. Een overgrootmoeder van zijn oma Maria de Schrevel was Hubertina Barbara Margaretha Piters, gehuwd met de in Proven (West-Vlaanderen) geboren belastingontvanger Karel Lodewijk Francis Deschrevel. Het echtpaar Deschrevel-Piters trouwde in Eijsden op 2 december 1840. Hubertina Barbara Margaretha Piters werd in Maastricht geboren op 20 januari 1822, maar dat was puur toeval omdat haar ouders Joannes Piters en Maria Catharina Wijnands zich op dat moment binnen de stadsmuren van Maastricht bevonden. Hun woonplaats was Eijsden. Vier jaar eerder, in 1818, was Joannes Piters benoemd tot koninklijke notaris in Eijsden. Op 22 juli 1841 passeerde hij zijn allerlaatste akte. Vijf dagen later overleed hij op zevenenvijftigjarige leeftijd. 

Ruim vijf jaar later, op 1 augustus 1846, hertrouwde Maria Catharina Wijnands in Eijsden. Zij was vijfenveertig jaar oud en werd in de huwelijksakte als rentenierster aangeduid. Haar leven als echtgenote van een notaris was haar blijkbaar goed bevallen. Haar nieuwe echtgenoot was namelijk de achtenvijftigjarige notaris Walterus Heijtenis uit Eksel, gelegen in Belgisch-Limburg. 

‘Bij de notaris’, geschilderd door David Bles (1822-1899). Beeld: Kunsthandel Simonis & Buunk

Een soldaat van Napoleon
Eerder dit jaar publiceerde De Nieuwe Ster mijn verhaal over militaire families in Maastricht. Eén van de militairen die genoemd werden in mijn verhaal was de in Amsterdam geboren sergeant Wilhelm Everard Baade, die in 1846 overleed op het eiland Sumatra. En wat blijkt? Ludovica Josephina Baade, één van de dochters van Wilhelm Everard Baade en zijn echtgenote Maria Catharina van Turenhout, was een betovergrootmoeder van Eric Craft. Zij trouwde op 15 oktober 1856 in Maastricht met Christiaan Lodewijk van Hoorn. Anna Maria van Hoorn, één van de kinderen van het echtpaar Van Hoorn-Baade, trouwde op 25 januari 1901 in Beek met de kapper Lodewijk Nicolaas Lambertus Craft (zie het hiervoor opgenomen schema met betrekking tot de verwantschap tussen Eric Craft en Beppie Kraft). 

Genoemde Christiaan Lodewijk van Hoorn was een achterkleinzoon van Dominicus van Hooren (let op de afwijkende schrijfwijze van de familienaam) en Maria Margaretha Thewissen. Een zoon van Dominicus en Maria Margaretha was dienstplichtig militair in het leger van de Franse keizer Napoleon I. Jan Cornelis van Hooren was zijn naam. In 1785 was hij in Maastricht ter wereld gekomen. Of hij levend terug is gekomen in zijn geboortestad heb ik niet onderzocht.

De kroning van Napoleon tot keizer der Fransen in de Notre-Dame van Parijs op 2 december 1804, geschilderd door Jacques-Louis David. Beeld: Musée du Louvre. Maastrichtenaar Jan Cornelis van Hooren werd verplicht om dienst te nemen in het leger (de Grande Armée) van keizer Napoleon I

Laatste Nieuws

Ons nieuws is en blijft altijd gratis als je je inschrijft voor de gratis nieuwsbrief

Er is iets misgegaan. Probeer het later opnieuw

Bedankt voor uw aanmelding. Controleer uw e-mail om de inschrijving af te ronden