Inhoudsopgave
De Maastrichtse Zwem- en Poloclub (MZ&PC) viert dit jaar haar 90-jarig bestaan. De zwemclub ontstond al in 1932 als sportafdeling van de Maastrichtse Reddings Brigade.
Op 22 december 1933 werd in de Ridderzaal van de Raadskelder (het tegenwoordige Dinghuis) de zwem- en polovereniging officieel ten doop gehouden. Ruim een jaar later werd de vereniging, na een grondige reorganisatie en herziening van de statuten en het huishoudelijk reglement, alweer ontbonden, om vervolgens direct weer onder dezelfde naam verder te gaan. Vandaar dat 1 februari 1935 de officiële oprichtingsdatum is.
De eerste zwemslagen van de club werden gemaakt in het badhuis aan de Wilhelminasingel. Op dezelfde plek werd op 4 augustus 1934 het eerste Limburgse Sportfondsenbad geopend. Het zou tot 1976 de thuishaven zijn van MZ&PC. Na sluiting van het Sportfondsenbad werd er verkast naar de Dousberg. Daar verbleef de vereniging 40 jaar om in 2013 de overstap te maken naar het Geusseltbad.
Frikandellentest
Bertil Kaanen is een van de bekende Maastrichtenaren die de nodige Limburgse en eenmaal het Nederlandse kampioenschap voor MZ&PC binnenhaalde. Ook maakte hij deel uit van de nationale selectie. De voormalig directeur van zwembad Mosaqua in Gulpen, rijgt de ene anekdote aan de andere. Een prachtig verhaal is dat van de oprichter van de Mora, Marcel Mourmans. “Marcel maakte deel uit van het waterpoloteam”, vertelt Bertil. “Ik mocht ook in het team meespelen omdat ik zo snel kon zwemmen. Maar zo snel ik de bal veroverd had, moest ik hem inleveren en weer naar de kant. We speelden wedstrijden in het hele land. Marcel kwam me dan op de Markt ophalen waar mijn vader een café had. Met zijn Jaguar reden we dan naar de uitwedstrijd. Op de terugweg naar huis, reed hij dan een willekeurig dorp in op zoek naar een snackbar waar ze Mora-snacks verkochten. Ik moest dan een frikandel bestellen, Marcel bleef in de auto zitten, en hem laten weten of de frikandel lekker gebakken was en of hij warm was. Was dat niet het geval dan kon de eigenaar de dag erna op een telefoontje rekenen.”
Masterzwemmen
De hoogtijdagen van MZ&PC begonnen eind jaren zeventig en zouden doorlopen tot de jaren tachtig. “We hadden toen 500 leden”, zegt Bertil. “Als wij aan een toernooi deelnamen kwamen we vaker met vijftig medailles terug naar Maastricht. Naast de wedstrijdzwemmers had de club ook een afdeling synchroonzwemmen en waterpolo.” Sinds 1999 is het waterpolo verdergegaan als zelfstandige vereniging onder de naam Waterproof. Ook het synchroonzwemmen werd afgestoten. Tegenwoordig richt MZ&PC zich naast het wedstrijdzwemmen, ook op het masterzwemmen. Dit is een speciale klasse in het wedstrijdzwemmen vanaf 20 jaar. De zwemmers concurreren daarbij binnen een leeftijdsgroep van vijf jaar met elkaar. Er bestaat zelfs een leeftijdsgroep 80-85 jaar.
Bekende trainers
“Vandaag de dag heeft de MZ&PC zo’n 350 leden, waarvan er 120 jonger dan achttien jaar zijn”, zegt Anja Meijers, die official is bij de vereniging en voorheen trainster was. “Grote namen hebben onze club getraind. In de jaren tachtig was dat Jacco Verhaeren die onder meer Inge de Bruijn, Pieter van den Hoogenband en Ranomi Kromowidjojo begeleidde naar olympisch goud. Maar ook Ronald Gaastra was bij ons hoofdtrainer. Hij werd later trainer van de Belgische nationale ploeg en won met Frédérik Deburghgraeve goud op de Spelen in Atlanta.”
Concurrent
Grote concurrent van MZ&PC is altijd ZV Kimbria geweest. “Bij wie je ging zwemmen was vaak een familieaangelegenheid”, vertelt Bertil. “Waar familieleden zwommen, ging jij ook zwemmen. Bij MZ&PC was het niveau hoger, dus kinderen die op het hoogste niveau zaten bij Kimbria maakten de overstap naar ons. Maar andersom gebeurde het natuurlijk ook met kinderen die het hoge niveau bij ons niet haalden en liever wat ‘rustiger’ wilden zwemmen.”
Voor Bertil was Mark Spitz de aanleiding om de gaan zwemmen. “Ik speelde destijds als keeper bij de jeugd van MVV en zag Spitz de vlinderslag zwemmen op de Olympische Spelen. Dat vond ik zo fascinerend dat ik mijn vader liet weten te stoppen met voetballen en wilde gaan zwemmen. ‘Als je het maar leuk vindt’, zei mijn vader toen.”
Sportfondsenbad
Met weemoed denken Anja, Joep en Bertil terug aan het Sportfondsenbad. “We konden trainen wanneer we maar wilden. Een geweldig bad. Binnen een half uur werd in het bad het water een meter verhoogd. Voor leszwemmen was dit niet nodig, maar voor wedstrijdzwemmen wel in verband met het maken van de keerpunten. Ook voor het waterpolo en figuurzwemmen was ‘hoger’ water nodig. Dat dit kon was echt uniek voor die tijd.”
Te weinig zwemwater
MZ&PC heeft zo’n vijftig vrijwilligers die de taken van official, trainer, bestuurslid en commissielid vervullen. Dat is ook hard nodig, want bij een wedstrijd met acht banen zijn er maar liefst 25 officials nodig. Die worden weliswaar geleverd door alle deelnemende verenigingen aan de wedstrijd, maar toch. “Jammer genoeg hebben we in Maastricht te weinig zwemwater”, zegt penningmeester en official Joep Ottenheijm. “Er is nog maar één wedstrijdbad in de gemeente en daar moet voor ons alles in plaatsvinden.” Een andere tegenvaller voor de club waren de stakingen van het personeel van het Geusseltbad in 2024 en de renovatie van het bad dit jaar. “Leden zijn in die periode vertrokken naar andere verenigingen of gestopt. Wij konden met pijn en moeite in de stakingstijd en tijdens de renovatie elders een bad huren. Hier kregen we geen ondersteuning bij van de gemeente. Dus dat heeft ons een flinke hap uit de clubkas gekost.”
Eeuwfeest
Het jubileum wordt dit jaar afgesloten met het Open Nederlands Master Kampioenschap van (20 tot en met 23 november) waar zo’n 1.000 zwemmers aan deelnemen. Eind december volgt dan nog de Swimmeet. Hier komen 600 deelnemers uit verschillende landen op af. En daarna gaat de blik waarschijnlijk alweer op het eeuwfeest in 2035.
Van onze redactie
