Inhoudsopgave
Van elke euro die Q-park in de parkeergarages in Maastricht verdient, gaat momenteel een aanzienlijk deel naar meubelbedrijf Ikea en modegigant Zara. Deze bedrijven zijn (mede)aandeelhouder van het parkeerbedrijf dat in Maastricht werd opgericht en er nog steeds haar hoofdkantoor heeft.
Maar na de verkoop van Q-park in 2017 voor 2,3 miljard door mede-oprichter én Maastrichtenaar Ward Vleugels aan het Amerikaanse investeringsfonds KKR is er nog maar weinig Maastrichts aan het bedrijf. Van de 2800 medewerkers van Q-park werkt een klein aantal op het hoofdkantoor bij het station in Maastricht. CEO is de Belg Frank de Moor, eerder CEO van het failliete kleding- en schoenenconcern Macintosh.
IKEA
20% van Q-park is in handen van de Spaanse Zara-oprichter Amancio Ortega die via zijn investeringsvehikel Pontegadea zijn belang in Q-park zag toenemen van 12,12% tot 20%. Ortega is niet de enige die brood ziet in parkeren. Hij verkeert in goed gezelschap van IKEA. De Zweedse meubelgigant verwierf 12,25% van de aandelen van Q-park via de in Zwitserland gevestigde Interogo Holding. Om fiscaal zo gunstig mogelijk te opereren valt de Interogo Holding in Zwitserland onder de Interogo Foundation, die weer in belastingstaatje Liechtenstein is gevestigd.
Sleutel
Het feit dat IKEA en Zara instappen in het zeer winstgevende Maastrichtse parkeerbedrijf zegt genoeg. Vorig jaar hield Q-park 302 miljoen euro over aan het parkeren. In 368 steden in Europa heeft het bedrijf meer dan 1 miljoen parkeerplaatsen. De gemeenteraad van Maastricht heeft momenteel de sleutel in handen om het parkeren in de stad weer in eigen hand te krijgen om zo de inkomsten 100% naar de gemeentekas te laten vloeien of om sommige parkeergarages een andere bestemming te geven om de binnenstad autoluwer en leefbaarder te maken. Het is een eenmalige kans die zich niet meer zal voordoen in de toekomst. Maastricht kan de regie krijgen over het parkeren en de leefbaarheid in het centrum. De sleutel hiervoor is het contract met Q-park dat binnenkort afloopt.
Kwaliteit
Met het raadsbesluit van 29 oktober 2002 gaf Maastricht het parkeren volledig uit handen aan Q-park. Er werd een samenwerkingsovereenkomst aangegaan voor dertig jaar voor de periode 2003 tot 2033. Afgesproken werd destijds dat Q-park de parkeergarages mocht exploiteren op voorwaarde dat het bedrijf ook zou investeren in de kwaliteit van de garages zoals die van Mosae Forum, Vrijthof, Griend, Bassin, Onze Lieve Vrouwe Plein en Plein 1992 om er een paar te noemen.
Toiletten
Q-park, de Q staat voor Quality, ging in het begin ook voortvarend te werk. Parkeren moest van een noodzakelijk kwaad, een parkeerbeleving worden. Schoner, veiliger. Er kwamen schone toiletten en in elke parkeergarage zat vriendelijk personeel dat je bij regenachtig weer een gratis paraplu meegaf. Je vond er een automaat met frisdrank en snoep en in het begin kon je bij Mosae Forum nog je auto laten wassen. Alles was gericht op kwaliteit. Dat is inmiddels niet meer het geval. Het personeel is weg, toiletten zijn dicht of nog maar beperkt open. De paraplu's en frisdrankautomaten zijn verdwenen en de trappen naar de parkeergarages zijn stuk en liggen vol rommel. De focus ging van Q naar €. Het zijn de euro's die tellen. Hoe kunnen we zoveel mogelijk geld uit de parkeergarages halen, tegen zo laag mogelijke kosten. Aandeelhouders tevreden houden.
Contract
De komende raadsperiode moet de nieuwe gemeenteraad langzaam gaan nadenken over het contract met Q-park. Weliswaar hoeft de gemeente pas in 2032 te beslissen of ze het contract verlengen of stoppen met Q-park, maar gelet op de financiële consequenties moet nu al nagedacht worden over de gevolgen. In de huidige raad is het onderwerp contract Q-park al vaker aan de orde geweest na vragen van politieke partijen. Bij beëindiging van het contract met Q-park moet de gemeente een bedrag van 41,4 miljoen euro betalen aan Q-park voor de gedane investeringen. Dat is een groot bedrag, maar als je bedenkt wat de jaarlijkse opbrengsten zijn én dat je als gemeente af bent van een commerciële partij als Q-park heeft zo zijn voordelen. De gemeente kan de tarieven zelf bepalen, maar nog belangrijker, de gemeente houdt volledig de regie over parkeren in de stad en kan ook besluiten om van een garage een fietsenstalling te maken, iets wat al vaker geopperd is voor de Vrijthofgarage.
Drukke dagen
Parkeren in de garages van Q-park is niet alleen duur, maar zorgt ook voor overlast op drukke dagen, en dat zijn er met populaire evenementen als Rieu en Magisch Maastricht veel meer dan in 2003 toen het contract met Q-park getekend werd. De inzet van verkeersregelaars op drukke dagen kost de gemeente jaarlijks tonnen, terwijl de opbrengsten voor het soepel verwijzen na vrije parkeerplaatsen voor het grootste deel naar Q-park gaan. En ondanks de verkeersregelaars is de binnenstad op die drukke dagen één grote file tussen de verschillende parkeergarages. De parkeerfaciliteiten bij Mosae Forum, het Vrijthof en het Onze Lieve Vrouweplein staan haaks op het streven van de gemeente om tot een autoluwere binnenstad te komen. Zero-emissie voor bedrijfswagens, maar vrij spel voor dieselmotoren in de file voor de parkeergarage. De gemeente heeft er niks over te zeggen, want Q-park is de parkeerbaas in de stad.
Tenzij de gemeenteraad beslist dat je sommige voorzieningen beter zelf kunt doen in plaats van het over te laten aan een Amerikaanse investeringsfonds, een Zweedse meubelverkoper en een Spaans kledingconcern.
Van onze redactie
Maurice Ubags
Peter Eberson
