UM is Maastricht, maar stad zucht onder studentenoverlast

Inhoudsopgave

Volgend jaar viert de Universiteit Maastricht (UM) haar 50-jarig bestaan. Zonder overdrijven is de UM de dappere prins die de schone slaapster heeft wakker gekust. Als geen ander heeft de UM het aanzien van Maastricht bepaald en de stad veel groei en economische welvaart gebracht. Maar er is ook een schaduwzijde: de studenten zijn een continue bron van overlast. Vier jaar studeren, maar ook vier jaar feesten. De bewoners betalen de prijs van het succes van de UM met hun nachtrust. Grote vraag is wat de stad, de universiteit en handhavers en politie doen?

OPINIE

Soms moet je iets twee keer lezen om te geloven wat er staat. Ons meest recente bericht over studentenoverlast gaat over Servatius. De sociale huisvester die niets liever wil dan verhuren, ziet geen enkele andere mogelijkheid meer dan studentenkamers aan het Herdenkingsplein leeg te laten liggen om een einde te maken aan de overlast van feestende studenten. Studenten die er kort gezegd een zooi van maken, andere studenten wegpesten en het bezit van Servatius gebruiken als clublokaal.

Bewust aansturen op leegstand is een luid signaal van Servatius. Hier wordt een rode streep getrokken. De corporatie laat de nachtrust van omwonenden zwaarder wegen. Hulde! Zijdens de gemeente of zijdens de UM heeft nog niemand gereageerd op de inzet van deze ultieme maatregel.

Het Herdenkingsplein staat natuurlijk niet op zichzelf. Ondernemers in de Grote Gracht klagen over de nachtelijke overlast van de sociëteit van Circumflex in de Capucijnenstraat, waar plek is voor 800 feestende studenten. Urineren tegen gevels, overgeven op straat, zingen, brallen, schreeuwen. Maar ook fietsen op auto's gooien. Er zijn honderden foto's van. Bewijs te over.

In de nacht van 3 op 4 oktober ging het helemaal mis in de Bredestraat. Vanuit een studentenhuis belandde een groep van tientallen studenten op straat, waar ze hun feestje luidruchtig voortzette. De politie riep versterking op en rukte massaal uit, zette honden in en gebruikte de wapenstok. Een Duitse student brak zijn hand.

Even een citaat van de politie: "Het betrof een grote groep op straat dansende personen met een grote geluids/muziekbox. Er is diverse keren gewaarschuwd en verzocht te vertrekken. Toen de politie de box in beslag wilde nemen, ontstond een grimmige sfeer en moest de groep mensen op afstand gehouden worden. De geluidsbox is in beslag genomen. Er zijn drie mensen (destijds 22, 22 en 23 jaar) aangehouden op verdenking van wederspannigheid en/of verstoren van de openbare orde."

Dat is niet alles. In Limmel zetelt de Hotelschool Maastricht. De Hotello's zijn ook bepaald geen koorknaapjes. In het buurtblad wordt vaak opgeroepen overlast te blijven melden. Zonder die meldingen gebeurt er anders helemaal niks. Het lijkt erop dat de bewoners een beetje meldingsmoe zijn geworden.

Dagblad De Limburger berichtte een jaar gelden over een studentenhuis aan de Prinsenlaan in Maastricht dat overlast veroorzaakt. De eigenaar mocht het huis met drie kamers en een dakterras uitbreiden. "Dat is het oordeel van B en W na een hoorzitting", schreef de krant. Circa twintig huishoudens aan de Heerderweg, de Prinsenlaan en de Waldeck Pyrmontstraat hadden bezwaar gemaakt, maar ze zouden te ver weg wonen van het bewuste pand.

Geluid en nachtelijke overlast, zijn twee vormen van overlast. Parkeeroverlast is weer een andere vorm. In Trichterveld kun je nog vrij parkeren. Met name de Duitse studenten weten dat al lang. Hele straten staan de hele week vol geparkeerd met auto's met Duitse kentekens. Dat die studenten daar parkeren is natuurlijk hun goed recht: de straat is van iedereen. Maar het is evident dat de bewoners balen als een stekker.

En dan is er natuurlijk de overlast van fout geparkeerde fietsen. Ook die overlast kun je niet verwijten aan de studenten (er zijn gewoon veel te weinig stallingen om te beginnen), maar de overlast is er wel. De stad haalt wel fietsen weg, maar het is volstrekt onvoldoende om de zaak weer enigszins in het gareel te krijgen. Het is pappen en nathouden. Misschien wordt het ooit tijd (als er eerst voldoende stallingen zijn!) om te kiezen voor een zero-tolerance aanpak.

We zijn er nog niet. Wat te denken van de ontgroeningen die eigenlijk ook jaarlijks uit de hand lopen. Ouderejaars studenten die nieuwkomers die erbij willen horen het leven meer dan zuur maken. De lokale media, en ook De Nieuwe Ster, staan er regelmatig bol van. De UM baalt ervan, maar krijgt geen enkele grip op de studentenverenigingen.

En behalve corpsballen lopen er in Maastricht ook enige tientallen - met name buitenlandse - studenten rond die zich verbonden hebben aan de Palestijnse zaak. Antisemitische spreekkoren, demonstraties, intimidaties, bezettingen en graffiti zijn hun belangrijkste wapens.

De Nieuwe Ster werd opgericht in 2024 en begon in maart 2024 met publiceren. Een dik jaar verder hoef je het digitale archief maar een keer door te spitten en het verband te leggen tussen alle losse berichten. Veel verhalen over studenten, over de universiteit. Over lusten maar zeker ook over lasten.

Nachtrust
Het is een grote dooddoener: in de binnenstad heb je nu eenmaal meer overlast te dulden dan in andere delen van Maastricht. Het is ongetwijfeld en argument van mensen die (nog) geen last hebben van studenten. Ook bewoners in de binnenstad hebben natuurlijk recht op nachtrust. En als die een keer verstoord wordt, dan hoort dat inderdaad bij de nadelen van wonen in de binnenstad. Maar er zijn grenzen.

Verdienmodel
Terug naar het begin. De Universiteit Maastricht heeft in de instroom van buitenlandse studenten een goed verdienmodel gevonden. De academische gemeenschap in de stad is met 23.000 op de 123.000 inwoners grof gerekend eenvijfde van de totale stad. De UM en het academische ziekenhuis MUMC+ zijn met grote afstand de grootste werkgevers van de stad. Daarmee zetten ze overigens ook veel druk op bijvoorbeeld de woningmarkt in de stad. Dat is een feit, geen veroordeling.

Kamerverhuurders
Het stadhuis begrijpt dat belang van de UM als geen ander. De indirecte werkgelegenheid vaart er wel bij. De eetcafés en terrasjes zitten tot laat in de avond vol met studenten. De kamerverhuurders zijn happy. De verhuurders van verhuisbusjes doen het goed. De UM laat Maastricht laat Maastricht letterlijk leven en heeft vaak een prima invulling gegeven aan de vele monumenten in de stad.

Imago
Het is volstrekt logisch dat niemand van de UM, het stadsbestuur en iedereen die op een of andere manier verdient aan de studenten, er belang bij heeft om in te zoomen op de overlast van de studenten. Als je wrijft in een inktvlek, wordt die alleen maar groter. Een beeld dat Maastricht Studentenstad ook een schaduwzijde heeft, dat is niet goed voor het imago van de UM en voor dat van Maastricht.

Lezingen
En dus lijkt het - als het op een serieuze aanpak van overlast aankomt - toch meer op pappen en nathouden. Hopen dat de overlast onder de radar blijft. Het bestuur van de UM wil voorlopig geen politieke lezingen meer faciliteren, want de veiligheid van mensen zou dan in het geding zijn. De UM wikt en weegt, schippert in de kwestie Gaza, maar probeert vooral de geest zoveel mogelijk terug in de fles te stoppen.

Bij de demonstraties en het onderspuiten van de stad met graffiti zijn aanhoudingen nog nooit verricht, er is nog geen bericht naar buiten gekomen dat ooit iemand civielrechtelijk of strafrechtelijk is aangesproken op veroorzaakte schade. Je zou ook kunnen zeggen: het hele stadscentrum hangt vol met honderden camera's: pak eens iemand op! Stel eens en daad. Neem een voorbeeld aan Servatius.

Inkom
Vanaf 18 augustus wordt weer de Inkom gehouden. Dan maken duizenden eerstejaars kennis met het studentenleven en met de stad Maastricht. Saillant is alvast de ondertitel op de website: "INKOM is de perfecte start van je tijd in Maastricht. INKOM is géén ontgroening." Het lijkt erop dat de goeden beginnen te beseffen dat ze onder de kwaden lijden.

Ontwikkeling
Voor de grootste studentenvereniging Tragos is de INKOM een belangrijk moment om nieuwe leden te werven. Tragos betreurt op de eerste pagina van haar website het besluit van de UM om de banden met de vereniging (en met Circumflex) te verbreken. "Tragos is in korte tijd uitgegroeid tot de meest toonaangevende vereniging en is succesvol gebleken in het bevorderen van de professionele en persoonlijke ontwikkeling van haar leden."

Riemen vast!