Verkiezingen: Coalitie kiest snelheid boven zorgvuldigheid

Inhoudsopgave

Het patroon is glashelder: in het zicht van de naderende verkiezingen voor de gemeenteraad willen de wethouders van de coalitie per se scoren. Ze kiezen bij grote thema's snelheid boven zorgvuldigheid. Dat is niet alleen onnodig omdat er geen tijdsdruk op veel van die thema's zit, het neigt zelfs naar onverantwoord bestuur.

OPINIE

Het gaat om de Bonbonnière, het gaat om het beleid inzake gemeenschapshuizen, het gaat om de Omgevingsvisie 2040. Om maar een paar hele grote onderwerpen te noemen. Het gaat om het negeren van de effecten van het zelf benoemde ravijnjaar 2028. Het gaat kortom om groot geld, niet om klein bier.

Ravijnjaar
De coalitie maande de gemeenteraad jarenlang niet te veel geld uit te geven, want 2026 zou het grote ravijnjaar worden. Een apocalyptische benaming voor financieel onheil. En dus moest de gemeente zich schrap zetten. Maar als bij toverslag was 2026 toch niet het gevreesde ravijnjaar. En dus was er - in de laatste begroting voor de verkiezingen voor de raad in 2026 - ineens geld voor alles. Welja: 30 miljoen euro voor de Bonbonnière. En hup, 7 miljoen voor de renovatie van het MVV-stadion. Brightlands als nieuwe economische motor: hopsakee plus 20 miljoen. De afrit A55 naar Brightlands: 15 miljoen. En dan nog een hele serie uitgaven in de categorie klein bier, waar je opgeteld ook heel erg dronken van wordt. In totaal zo'n 80 miljoen extra reserveringen op een begroting van 722 miljoen.

Motieven
De reserveringen zijn stuk voor stuk te begrijpen, maar de manier waarop nu alle overschotten in een keer worden gespendeerd roept vragen op. Vragen over de motieven om dat juist nu te doen. Het lijkt er sterk op dat dat te maken heeft met het zicht op de verkiezingen in maart. Het vermoeden rijst dat politiek opportunisme de doorslag heeft gegeven, om straks in het nieuwe huis-aan-huis magazine Thuis in Maastricht te kunnen shinen. Niet sparen voor het nieuwe ravijnjaar (gaap, daar trek je geen volle zalen mee), maar mooie verhalen kunnen vertellen in het magazine. Over ontmoeten, over het belang van cultuur en over de stad die we willen zijn. Daarom nu in een keer de hele beurs leegmaken. Zorgen zijn voor morgen. Lees: het volgende ravijnjaar voorzien we voor 2028 en wie dan leeft, dan zorgt.

Onbegrijpelijk
Bij een zo'n groot dossier als de Omgevingsvisie 2040 is de nu door de wethouder Bastiaens gekozen snelheid - hij wil de visie in januari vaststellen - ronduit onbegrijpelijk. Het gaat om de integrale toekomst van de stad: hoe vullen we de beperkte ruimte die we nog hebben zo goed mogelijk in? Aan het opstellen van de Omgevingsvisie is jarenlang gewerkt, door ambtenaren, door ingeschakelde externe bureaus. Er is - terecht - heel veel inspraak opgetuigd. De politiek is in diverse sessies meegenomen.

De opgestelde Omgevingsvisie is niettemin tot op het bot gefileerd door een onafhankelijke landelijke commissie die het hele stuk feitelijk terug naar de tekentafel heeft verwezen. Er ontbreekt nog zoveel informatie volgens de commissie, dat de Omgevingsvisie simpelweg niet af is, niet onderbouwd is.

Buurtbalans schrijft in een reactie: "Het is ons volstrekt onduidelijk waarom het krappe tijdpad voor besluitvorming door de raad eind januari 2026, vlak voor de verkiezingen, vastgehouden moet worden en vele van de bovenstaande opgeworpen vraagpunten en de adviezen van de Commissie M.E.R. daardoor spoedshalve doorgeschoven zouden moeten worden naar de periode na de vaststelling van een onvolledige Omgevingsvisie."

Jos Gorren van SAB schreef deze week een brief met dezelfde strekking: "Is het college bereid om het advies van de MER-commissie volledig te verwerken voordat de raad besluit, om juridische en procedurele problemen later te voorkomen?" Ook de SP is kritisch: "Welke zwaarwegende argumenten" zijn er voor de gekozen haast?

Het is raar dat Bastiaens zo'n haast heeft bij de Omgevingsvisie 2040. Tweeduizendveertig. Als die visie eerst in 2026 of zelfs 2027 wordt aangepast en uitgediscussieerd, hoeft de stad heus niet bang te zijn dat ze te laat is. Het gaat om een stuk dat richting moet geven.

Gemeenschapshuizen
Ook wethouder Hoenderkamp, die altijd benadrukt partijloze wethouder te zijn maar wel voor GroenLinks (nu nog oppositiepartij) de verkiezingen in gaat, heeft haast. Hij wil zijn beleid inzake 'sociale ontmoetingsplekken' / gemeenschapshuizen, nog dit jaar door de raad duwen. Na achttien jaar stilstand is het daarvoor nu de hoogste tijd.

Hier gaat het om vele miljoenen die geïnvesteerd moeten worden, terwijl er toch fundamentele kritiek is op het plan. Fundamenteel: want het plan zou veel te veel top down vanuit het stadhuis zijn bedacht. Terwijl het juist een onderwerp is waarbij je aan de basis, in de wijken en buurten gaat vragen wat ze nodig hebben.

Hoenderkamp heeft zich die kritiek wel aangetrokken - dat moest ook wel omdat het machtige CDA-raadsliod Gabriëlle Heine in het geweer kwam. De wethouder gaat alsnog aan de mensen vragen waar ze eigenlijk op zitten te wachten. Maar ook hier geldt: dat gaat allemaal in de snelkookpan. Want zoals gezegd: als straks de Thuis in Maastricht op de mat valt, moet daar natuurlijk een glorieus verhaal in over het belang van ontmoeten, met Hoenderkamp in de heldenrol.

Cadeau
En ineens was daar ook 30 miljoen euro voor de Bonbonnière. Als je in de stad wil scoren en niet weer een verbaal pak slaag wil krijgen tijdens de Machseuverdrach, is dit het cadeau voor de kiezers bij uitstek. En hoewel de Bonbonnière al heel veel jaren wacht op actie van het stadhuis, is ook hier de timing uiterst handig: Een half jaar voor de verkiezingen en in december zijn de toekomstscenario's klaar waar de raad het dan over kan hebben.

Het is Coen van der Gugten van GroenLinks die tijdens de behandeling van de begroting 2026 de vinger op de zere plek legt. "We zitten te wiebelen op een bom duiten en besluiten impulsief om 30 miljoen euro aan de Bonbonnière te besteden. Dat is vragen om ongelukken."

Het is duidelijk dat de coalitie alle stukken op het schaakbord zo heeft gezet, dat ze de verkiezingen met een gerust hart kan ingaan. In het centrum van het bord is de dominantie verzekerd, voor de oppositie rest wellicht nog een heel klein pion-offertje om de pijn te verzachten. Zoals het plaatsen van twee hufterproof schaakspellen in de buitenlucht. Oh nee, dat was ook al een idee van het CDA.

Keizers
Het mag natuurlijk niet verbazen dat de huidige machthebbers alles zullen doen om die macht vast te houden. De Romeinse keizers wisten natuurlijk al hoe je het volk tevreden moest houden. Geef ze brood en spelen.