Inhoudsopgave
De familie Marres was drie eeuwen lang een van de vele invloedrijke bierproducenten in Maastricht. Het begon allemaal in 1641 met Eva (de) Marres die als weduwe de brouwerij ‘Le Vert Galant’ van haar overleden man erfde. Uiteindelijk zou ze de enige vrouwelijke brouwer zijn in de hele bierbrouwersfamilie Marres. In 1959 eindigde de brouwdynastie met de verhuur aan Brand Bier in Wijlre.
De laatste brouwer van de familie, Pierre Marres, woonde vanaf 1943 in een patriciërshuis in de Capucijnenstraat. Onder zijn leiding eindigde in 1959 de biergeschiedenis van de familie Marres. In 1999 werd het historische pand omgetoverd tot Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur. Vanaf 2024 vierde het cultuurhuis een jaar lang zijn 25-jarig jubileum. Sluitstuk van het jubileumprogramma is de uitgave in mei dit jaar van een boekje over de geschiedenis van de bierbrouwersfamilie.
Direct enthousiast
Voor het schrijven van het boekje schakelde Marres Renée Schmeetz in, zelfstandig schrijver in de kunst- en cultuursector. Een aantal jaren eerder werkte zij bij de kunstinstelling als communicatieadviseur. “Op dat moment volgde ik in mijn vrije tijd de opleiding Biografieën en Familieverhalen aan de Schrijversacademie. Voor het studieonderzoek en de schrijfopdrachten had ik een onderwerp nodig. Ik was geïntrigeerd door het historische huis waar ik werkte en naar de familie die daar vroeger woonde. Zodoende ben ik me gaan verdiepen in hun bierbrouwgeschiedenis en werd Marres het onderwerp van mijn studie. Nadat ik in 2021 de opleiding afrondde, bleven het verzamelde materiaal en de geschreven fragmenten een tijd op de plank liggen. Totdat Marres me vorig jaar benaderde met de vraag een boekje te maken over de brouwersfamilie. Ik was direct enthousiast.”
Wandelen langs Marres
Omdat Marres al een aantal wandelingen heeft samengesteld, kwamen de kunstinstelling en de auteur op het idee om deze familiegeschiedenis ook in een wandeling te beschrijven. De route leidt lezers langs vijftien punten in de binnenstad van Maastricht waar de nog tastbare geschiedenis van de familie te vinden is. “Een half jaar werkte ik – naast mijn andere werkzaamheden – aan het boekje dat de titel Goudgeel, Oud Bruin kreeg. Ik bracht tijd door in de archieven van het Historisch Centrum Limburg, Tracé (voorheen RHCL, red.) en Centre Ceramique. Meerdere keren interviewde ik Pieter Marres, zoon van de laatste brouwer, en bezocht ik de locaties van de route. Zo ben ik een dag gaan schrijven in Café In den ouden Vogelstruys aan het Vrijthof.” Deze plek was sinds midden negentiende eeuw bezit van de brouwerij Marres-Ceulen. Aan de muur hangt een veertigtal portretten van stamgasten die kunstenaar Frans Vos in de jaren 50 en 60 tekende. Slechts één van hen draagt een stropdas; brouwer Pierre Marres, destijds eigenaar van het café. In het boekje valt te lezen dat andere kroeggangers de stropdas destijds ook opviel. “D’n hier heet ein krevat!”, merkte een van hen op. “Hij moet dan wel de rijkste zijn”, concludeerden de andere gasten. Pierre Marres reageerde hierop door een aantal rondjes bier voor iedereen te bestellen. Daarna werd er niet meer over zijn stropdas gesproken.
Bekende plekken
De historische wandeling voert langs herkenbare plekken in het huidige Maastricht. De Vogelstruys is al genoemd, maar ook de Sint Janskerk, de Bisschopsmolen, De Helpoort, de Sint Servaasbrug, café De Gouverneur en restaurant Le Bon Vivant vertellen de geschiedenis van de familie Marres.
Een hele puzzel
Driehonderd jaar samenvatten in één boekje lijkt schier onmogelijk. “Het was constant een kwestie van kill your darlings”, legt Renée uit. “Ik ben eerst de wandelroute gaan uitstippelen. Wat is er in de stad nog te zien van het verleden van de bierbrouwersfamilie en welk verhaal zit er aan die locatie vast? Vervolgens ben ik de route chronologisch gaan samenstellen om tot een wandeling te komen die ongeveer anderhalf tot twee uur duurt. Kortom, het was een hele puzzel, maar ik ben blij met het eindresultaat. Zeker ook door de prachtige vormgeving van Karoline Świeżyński.”
Hoe zou Renée de familie Marres willen typeren? “Kenmerkend voor de familie was denk ik de passie voor het vak. Maar ook het doorzettingsvermogen. Ze hebben door de jaren heen veel hobbels en tegenslagen moeten overwinnen om hun ambacht te kunnen blijven uitoefenen. Drie eeuwen lang nam telkens een nieuwe generatie het stokje over om de nalatenschap van de familie voort te zetten.”
Historisch Café Maastricht
Een mooi compliment kreeg Renée toen ze vernam dat Goudgeel, Oud Bruin op de longlist staat voor De Treckpoel 2026. Deze prijs van het Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (LGOG) bekroont jaarlijks het beste historische fictie- of non-fictie boek over de geschiedenis van Limburg. Daarnaast is Renée op donderdagavond 23 oktober 2025 een van de sprekers tijdens het Historisch Café Maastricht van Stefan Vrancken in het Pesthuys Podium aan de Vijfkoppen. Daar zal ze vertelllen over de totstandkomening van het boekje.
Goudgeel, Oud Bruin telt 72 pagina’s, inclusief plattegrond en stamboom van de familie Marres. Het is te koop bij de receptie van Marres of online via marres.org.
