Weglopende wethouders spelen Nuyts en FvD in de kaart

Inhoudsopgave

Het ging dinsdagavond om 23.20 uur al meteen mis toen plaatsvervangend raadsvoorzitter Jos Gorren op zijn strepen ging staan om raadslid Kitty Nuyts te beletten haar betoog te beginnen. Gorren wilde niet dat Nuyts naar aanleiding van de motie 'Wij eisen de nacht op' een heel verhaal ging houden over de criminaliteit van en geweld veroorzaakt door asielzoekers en immigranten.

OPINIE

Dat leidde al acuut tot ophef: Nuyts laat zich niet de mond snoeren en maakt dat luid en duidelijk kenbaar. Dat mag toch wel bekend worden verondersteld.

De partijloze wethouder Jeroen Hoenderkamp (die wel voor GroenLinks kandideert in maart 2026) liet zich in het wethoudersvak ontvallen: "Als het zo doorgaat, dan loop ik weg." Waarna wethouder Frans Bastiaens van de Senioren Stadspartij Maastricht antwoordde dat hij dan ook op zou stappen.

En dat is precies wat gebeurde. Het tumult bij Jos Gorren was nog gaande, toen Hoenderkamp en Bastiaens wegbeenden. In een split second moest iedereen een keuze maken. Ook weglopen of blijven zitten? De wethouders Manon Fokke (PvdA) en Johan Pas (D66) volgden. Vervolgens bekenden ook de meeste raadsleden van de weglopende wethouders kleur en liepen achter hen aan de raadszaal uit. Alleen Thomas Gardien van D66 bleef principieel zitten. Diverse andere raadsleden vertrokken ook.

Niet alleen vanuit democratisch oogpunt een misplaatste actie, vanuit publicitair oogpunt ook een hele domme actie. Alles wat je aandacht geeft, groeit. En dat is het laatste wat de weglopers zullen willen. Nuyts van de Liberale Partij Maastricht en Bram Nab van Forum voor Democratie krijgen nu alle aandacht. Waar Maastricht landelijk heel veel PVV-stemmers heeft, bestaat de partij van Wilders niet eens meer in Maastricht, terwijl er toch 16 partijen in de raad zitten. Nuyts en Nab proberen dat kiezerspotentieel aan te boren.

In de losgebarsten verkiezingsstrijd is het met name Kitty Nuyts die de asielzoekers-kaart als joker op tafel legt als het gaat om het vinden van een oorzaak voor alle mogelijke problemen. Ook Bram Nab van FvD zit nadrukkelijk op die lijn. En hoe je ook over de kwestie van mening kunt verschillen, asielzoekers zijn oververtegenwoordigd in de misdaadcijfers, de verdachte van de moord op Lisa ís een asielzoeker. Iedereen die daarnaar verwijst, heeft zijn eigen stuk van het gelijk.

Hoe logisch klinkt het dan als Bram Nab dan zegt: "Als je het probleem niet eens wil erkennen, kun je het nooit oplossen." Bram Nab kleurde meteen zijn stelling in door te verwijzen naar het oppakken van Syrische asielzoekers in verband met een recente verkrachtingszaak in het centrum van de stad. En hoe redelijk klinkt het dan als Kitty Nuyts zegt: "De olifant in de kamer mag in deze raadszaal niet eens benoemd worden." Dat zijn teksten die veel stemmers in Maastricht goed begrijpen. Onbetaalbare free publicity voor Nuyts en Nab. Met dank aan een verdeeld college.

Maar het is precies zoals de burgemeester heel snel exact de juiste woorden en toon wist te vinden in alle hecktiek: "Volgens mij wil niemand wegkijken over welke daders het gaat, maar moeten we ook niet de illusie hebben dat het tot één groep beperkt blijft. Het is heel veel meer dan dat."

De VVD had iets langer nodig om na te denken, maar vroeg de burgemeester uiteindelijk toch om nadrukkelijk te reflecteren op het weglopen van de wethouders. "Het kan toch niet zo zijn dat de wethouders steeds gaan weglopen als ze een onwelgevallige mening horen?"

En dat was een rake opmerking, verpakt in een vraag. Impliciet zegt de VVD dat Maastricht geen Pyongjang-light moet worden, waar maar één mening de juiste is. De liberalen die zelf ook kritisch zijn op bijvoorbeeld de voorrang die statushouders krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Daarmee staan ze bijvoorbeeld ook lijnrecht tegenover de 'partijloze' Hoenderkamp die op Facebook als de kippen erbij is om de recente uitspraak van de Raad van State te delen dat het terecht is dat statushouders voorrang krijgen.

Juist wethouders en raadsleden moeten de samenleving het voorbeeld geven dat je met elkaar in debat moet gaan, hoever de meningen ook uiteen lopen. Dat was de portee van de vraag van de VVD. Juist weglopen is het debat ontwijken. Juist dat gedrag - een 'statement' maken - leidt tot nog meer polarisatie. En met polarisatie leg je het lont bij het kruitvat.

Bram Nab en Nuyts hebben gelijk als ze zeggen dat je de olifant in de kamer moet kunnen benoemen, dat je moet erkennen dat er een probleem is, omdat je het anders nooit kunt oplossen. Laat het inderdaad gaan over de inhoud, kijk naar de data. En beschouw die vanuit alle mogelijke invalshoeken. Dan wordt vanzelf duidelijk of ze een punt hebben of niet. Of dat toch de burgemeester gelijk heeft.

De Deense Socialdemokraterne (sociaal democraten) hebben in de afgelopen jaren overigens precies dat gedaan. Het probleem erkennen, kijken welke data er allemaal worden bijgehouden en wat die data zeggen. Ze hebben hun standpunt over asiel en migratie flink aangescherpt, en ze benoemen problemen steviger dan voorheen. Ze hebben overigens het verwijt gekregen dat ze alleen uit electorale redenen veel kritischer op de gevolgen van de instroom van asielzoekers zijn gaan wijzen. Maar het effect is natuurlijk ook dat ze de wind uit de zeilen hebben genomen van extreem-rechts. Waar de linkse partijen in Maastricht juist Nuyts en Nab in de spotlight hebben gezet.

Wat ook een gemiste kans is: na afloop van de raadsvergadering is er in de antichambre altijd een mini-borrel. Een glas wijn, een glas bier en nootjes. Hoe verhit een debat ook is in de raadszaal, in de antichambre is er de kans om direct weer te werken aan de onderlinge verhoudingen. Dat is hard nodig. Maar die kans ging deze historische dinsdagavond ook voorbij.