Doorgaan naar artikel

Werd Joannes Steijns doodgeslagen of gewurgd?

Het stadhuis op de Markt, in 1860 getekend door Alexander Schaepkens. Op 17 maart 1847 verzamelde een menigte zich voor het stadhuis, nadat een gerucht door de stad ging dat een politieagent een arrestant had doodgeslagen of gewurgd. Beeld: Public Domain, Wikimedia Commons

Inhoudsopgave

Ook de Nederlandse politie verschijnt wel eens op een negatieve wijze in het nieuws door (vermeend) geweld dat toegepast is door agenten. Dit soort berichtgeving is iets van alle tijden. Op 22 maart 1847 verscheen een nieuwsbericht in de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Blijkbaar was Maastricht vijf dagen eerder, op 17 maart, vanaf de namiddag in rep en roer geweest. Een agent zou een arrestant hebben doodgeslagen of gewurgd. Wat had zich op die bewuste dag, 17 maart 1847, in Maastricht afgespeeld?

De jenever vloeide rijkelijk
Volgens het nieuwsbericht zou een zekere J. Steijns zich tijdens de paardenmarkt op die dag in een herberg te buiten zijn gegaan aan sterke drank. Nadat hij voor negen à tien stuivers aan jenever had gedronken, had de herbergier hem op straat gezet. Omdat hij dronken was, viel hij met zijn hoofd op de grond. Dit werd opgemerkt door twee politieagenten die hem vervolgens arresteerden en naar het stadhuis overbrachten. Wat zich vervolgens in het stadhuis afspeelde is niet bekend, maar de dronken man kwam daar te overlijden. Volgens de uitgevoerde lijkschouwing zou zijn dood te wijten zijn geweest aan het overmatige drankgebruik, en de daaropvolgende val. “Ook moet eene zekere soort van kwaadaardigheid, waaraan gezegde Steijns zich eenige oogenblikken voor zijn dood had overgegeven, het hare hebben bijgedragen, om zijn einde te verhaasten”, zo berichtte de Nieuwe Rotterdamsche Courant.

Het stadhuis op de Markt, aan het einde van de negentiende eeuw gefotografeerd door de bekende fotograaf Theodor Weijnen. Beeld: privécollectie Stefan Vrancken

Doodgeslagen of gewurgd
Volgens de overlijdensakte die twee dagen later werd opgemaakt, was de dronken man om twee uur in de middag overleden. Al snel na zijn overlijden verspreidde een gerucht zich door de stad. Eén van de agenten zou de dronken man hebben doodgeslagen. Een ander verhaal vertelde dat de agent hem had gewurgd. Een grote menigte verzamelde zich vervolgens op de Markt voor het stadhuis. Tot laat in de avond was het blijkbaar erg onrustig op de Markt. Het bericht sloot af met: “Het was alleen aan de tegenwoordigheid van eenige marechaussées, welke later door nog anderen versterkt werden en derzelver ferme houding te danken, dat het gepeupel zich aan geene baldadigheid schuldig maakte, en laat in den avond bedaarlijk uiteenging”.

Een door Stefan Vrancken met ChatGPT gemaakte afbeelding van een marechaussee te paard, met op de achtergrond het stadhuis op de Markt.

Wie was J. Steijns?
Twee dagen na de gebeurtenissen in het stadhuis meldde onder meer de schoonvader van de overledene zich in het stadhuis om aangifte te doen van het overlijden. De dronken man bleek Joannes Steijns te heten, en woonachtig te zijn in de Maastrichter Smedenstraat. Hij was eenendertig jaar oud, schoenmakersknecht van beroep, en gehuwd met Anna Maria Herben. Op 10 juni 1815 was Joannes in de Lenculenstraat ter wereld gekomen als zoon van de pompenmaker Arnoldus Steijns en Catharina Janssen. Op 10 november 1842 trouwde hij met Anna Maria Herben, die op 11 augustus 1821 in Maastricht werd geboren als dochter van Hendrik Herben en Anna Catharina Jongen.

De Maastrichter Smedenstraat. Deze foto, gemaakt in 1954, is opgenomen in de beeldbank van het Historisch Centrum Limburg (HCL), met als toelichting: “Maastrichter Smedenstraat 20-24. Gelegen aan de noordzijde. Overzicht vanaf de Havenstraat richting de Kersenmarkt links. Gesloopt bij de rehabilitatie van het Stokstraatgebied”. Ten tijde van zijn overlijden woonde Joannes Steijns in de Maastrichter Smedenstraat.

Na publicatie van dit artikel deed Frank Janssen ons een historisch verantwoorde afbeelding toekomen van de marechaussee zoals die ten tijde van het incident zouden hebben uitgezien. Janssen deed zelf historisch onderzoek naar de marechaussee.

Laatste Nieuws

Ons nieuws is en blijft altijd gratis als je je inschrijft voor de gratis nieuwsbrief

Er is iets misgegaan. Probeer het later opnieuw

Bedankt voor uw aanmelding. Controleer uw e-mail om de inschrijving af te ronden