Werkt crisis PvdA door in lokale verkiezingen?

Inhoudsopgave

Landelijke verkiezingen die dicht op verkiezingen voor de gemeenteraad worden gehouden, beïnvloeden de lokale uitslag altijd. Je kunt als lokale VVD, CDA, PvdA, GroenLinks, Volt, Partij voor de Dieren, SP, of lokale D66 van landelijk sentiment profiteren of er juist last hebben. In 2022 kwam Volt uit het niets met twee zetels in de gemeenteraad in Maastricht: geprofiteerd van de landelijke flow.

PvdA-prominent Rob Oudkerk (oud-wethouder Amsterdam en oud-lid van de Tweede Kamer) spreekt vandaag uit in De Telegraaf dat lokale afdelingen van de PvdA last gaan krijgen van de crisis in de partij . Volgens hem - en diverse andere PvdA-prominenten - is de PvdA "dood", na het tumultueuze congres dit weekend dat in het teken stond van de motie-Piri om een wapenembargo tegen Israël in te voeren. Oudkerk heeft geen goed woord over voor wat gebeurd is: "zo immoreel, beschamend, nu een links-radicale club". Oudkerk: "Zij zullen door dit radicalisme nooit in een regering terecht gaan komen, ik denk zelfs dat ze op gemeente- en provincieniveau ook in de problemen gaan komen."

Hoewel in den lande vele vaak prominente sociaal-democraten de PvdA de rug toekeren, wordt ook gemeld dat er nieuwe instroom is bij de fusiepartij GroenLinks/PvdA. En in de opiniepeilingen blijft de fusiepartij vooralsnog overeind.

Er is in Nederland redelijk wat onderzoek gedaan (André Krouwel van de VU, Jacques Thomassen en Rudy Andeweg, Nederlands Kiezersonderzoek (NKO) naar wat heet de 'nationalisering van lokale verkiezingen'. Alle conclusies wijzen in één richting: als landelijke verkiezingen vlak voor gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden - zoals nu gaat gebeuren - dan wordt het lokale stemgedrag beïnvloed door de landelijke populariteit van partijen en partijleiders. Meer dan door lokale kwesties.

In Maastricht is Lianne Schuuring voorzitter van de lokale PvdA. "De PvdA in Maastricht voert campagne met ideeën die goed zijn voor Maastricht en voor haar inwoners. Ik durf niet te zeggen wat de landelijke invloed op verkiezingen hier kan zijn." Volgens de voorzitter zijn er in Maastricht geen leden afgehaakt bij de PvdA. "Ik heb daar nog niks van gehoord."

In Maastricht, de thuishaven van de leider Frans Timmermans van GroenLinks/PvdA, gaan GroenLinks en de PvdA elk met een eigen lijst de verkiezingen in. Beide partijen liggen nog veel te ver uit elkaar voor een fusie. Dat zit op het vlak van ideeën, maar zeker ook voor een deel op persoonlijk vlak, op het vlak van het lokale DNA van beide partijen. In de raad is de afgelopen periode vaker tegengesteld gestemd over belangrijke onderwerpen.

Interessant is het om te zien hoe PvdA en Groenlinks het lokaal doen in Maastricht. Van 2006 naar 2018 ging de PvdA van 13 naar 3 zetels. GroenLinks is al zes verkiezingen op rij goed voor 4 of 5 zetels. Vanaf 2014 hebben de partijen samen steeds 9 of 8 zetels gehad.

Volgens Schuuring is de samenwerking met GroenLinks in Maastricht de afgelopen tijd geïntensiveerd en komt het mogelijk volgend jaar tot een samengaan. "Wij zijn als vereniging onderdeel van de landelijke vereniging PvdA. Als die volgend jaar fuseert met de vereniging van GroenLinks, dan heb je één club. Ik neem aan dat er dan ook een nieuwe naam komt, maar dat weet ik niet zeker."

Opmerkelijk is overigens dat veel landelijke partijen niet meedoen in Maastricht of zich nog niet gemeld hebben. Dat geldt voor de BBB, de NSC, de PVV, de ChristenUnie, Ja21 en Denk. De grote landelijke partijen en FVD doen wel mee in 2026. Maar tot 22 december kunnen partijen zich nog registreren.