Gouden jaren'20: Stad krijgt weer 59 miljoen euro extra

Inhoudsopgave

De jaren '20 worden voor Maastricht - in financieel opzicht tenminste - de gouden jaren '20. Tel maar mee: Over 2022, 2023 en 2024 waren er al 68,2 miljoen euro meer inkomsten dan uitgaven. Voor de jaren tot 2029 mag Maastricht rekenen op nog eens 59 miljoen euro aan extra inkomsten uit het Gemeentefonds. Dat blijkt uit de doorrekening van de zogenoemde mei-circulaire. Zie grafiek hieronder.

Het Gemeentefonds is de grootste inkomstenbron voor een gemeente. Het geld komt van het rijk. Elk jaar wordt opnieuw berekend op hoeveel miljoenen een gemeente recht heeft. Maastricht kan nu - bovenop wat reeds verwacht werd - nog eens 59 miljoen extra tegemoet zien.

Bij de verdeling van het gemeentefonds kijkt de Rijksoverheid onder meer naar het aantal inwoners, het aantal jongeren, het aantal uitkeringsgerechtigden, het aantal woonruimten, de oppervlakte van de gemeente, het aantal bedrijfsvestigingen etc. Deze kenmerken heten maatstaven. Er zijn meer dan 60 maatstaven en elke maatstaf heeft een specifiek uitkeringsbedrag per eenheid. De prognose-gegevens van deze maatstaven worden uitgevraagd bij vakspecialisten uit onze gemeentelijke afdelingen en komen bijvoorbeeld uit rekenmodellen van het Rijk.

Maastricht heeft een begroting die langzaam richting de 700 miljoen euro per jaar gaat. Ongeveer één-derde van dat geld wordt uitgegeven in het sociaal domein, waaronder alle sociale uitkeringen vallen, maar ook bijvoorbeeld de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de uitvoering van de jeugdzorg. Jeugdzorg zat eerst bij het Rijk, maar is en aantal jaren geleden overgeheveld naar alle gemeenten. Wat Maastricht de afgelopen jaren vanuit financieel goed gedaan heeft is ervoor te zorgen dat in dat sociale domein de uitgaven 'in control' zijn.

Verantwoordelijk wethouder Manon Fokke (financiën) waarschuwt elk jaar dat de overschotten een incidenteel karakter hebben. Zo heeft Maastricht twee jaar lang vele miljoenen 'verdiend' aan de opvang van Oekraïners. Ook waren er grote overschotten als gevolg van energie-compensaties. Overschotten ontstaan ook omdat Maastricht simpelweg de mensen - en ook bijvoorbeeld externe bureaus - niet vindt om alle projecten te draaien. Er staan ook continu veel vacatures open, waarvan de personeelskosten wel al begroot zijn.

WOZ-waarde
De WOZ-waarde is een van de grotere inkomstenbronnen voor de stad. De stad heeft besloten de tarieven te laten dalen, nu de WOZ-waardes fors stijgen. Zo blijven de lasten voor de burgers gelijk. De WOZ-waarde heeft evenwel ook effect voor andere vormen van belasting en voor de inkomsten uit het Gemeentefonds. "Door de gestegen WOZ-waarden worden we voor 2025 met 2,5 miljoen euro gekort in het gemeentefonds en voor 2026 en volgende jaren gekort met een bedrag van 1,9 miljoen euro. Bewustwording rondom deze WOZ-korting van twee miljoen euro structureel is nodig. Immers, door de in Maastricht gehanteerde systematiek daalt het tarief bij stijgende woningprijzen. Hiermee blijft onze opbrengst gelijk, terwijl we in het gemeentefonds wel structureel gekort worden, omdat het Rijk ervan uit gaat dat we meeropbrengsten binnenhalen door de gestegen woningwaarden."