Inhoudsopgave
De Limburgse luchthaven hangt aan het infuus van de provincie, die 60 procent van de aandelen van Maastricht Airport bezit. Was de luchthaven een echt bedrijf, dan was het al lang failliet, maar dankzij de rijke suikeroom, die provincie heet, blijft Maastricht Airport overeind.
Een overheid die als een ondernemer, als grootaandeelhouder moet handelen, dat gaat niet goed. Maastricht Airport is er het ultieme voorbeeld van. Jaar na jaar pompen de provincie en gemeenten geld in het noodlijdende vliegveld, want noodlijdend is de luchthaven zeker, zeg maar technisch failliet.
Bodemloze put
Medio 2013 dreigde er al een faillissement voor Maastricht Airport. De provincie sprong toen financieel bij. De luchthaven was in de ogen van de provincie te belangrijk om te laten vallen. Had de provincie dat destijds maar gedaan, dan had de Limburgse belastingbetaler in de jaren die volgden niet hoeven op te draaien voor de tientallen miljoenen euro's die in deze bodemloze put werden gestopt. De directe werkgelegenheid bij Maastricht Airport is te verwaarlozen: 187 medewerkers staan er op de loonlijst, qua omvang te vergelijken met een regionaal accountantskantoor of een fabriek waar ze tegels maken of een provinciale aannemer.
En toch blijven ieder jaar miljoenen naar de luchthaven stromen, terwijl de verliezen bijna jaarlijks verdubbelen. In 2023 werd 6,8 miljoen verlies geleden, een jaar later 11,5 miljoen. De cijfers van 2025 zijn nog niet bekend, ook geen tussenstand, maar gelet op het feit Corendon en Ryanair zijn vertrokken en Wizz Air zijn belofte om te gaan vliegen heeft uitgesteld, belooft het weinig goeds. Reken maar op een stevig, mogelijk nog steviger verlies in 2025 dan het jaar ervoor. Met kunst- en vliegwerk wordt de luchthaven in leven gehouden. Geld dat bestemd was voor het wegwerken van achterstallig onderhoud, is gebruikt om het verlies te dekken.
In 2013 bijna failliet, in 2022 roept de provincie met een blinddoek op nogmaals dat "Maastricht Airport van vitaal belang is voor onze regionale en nationale infrastructuur en op draagvlak kan rekenen van een meerderheid van de Limburgers en daarom voor de toekomst open dient te blijven."
Gratis geld
En vanaf 2023 presenteert de luchthaven financiële resultaten die om te huilen zijn. Bij de provincie en de provinciale politiek zal er niemand van wakker liggen. Er is niemand bij de overheid die pijn heeft van de miljoenenverliezen bij Maastricht Airport, want het is niet hun geld. Het gaat niet, zoals bij ondernemers om zuurverdiende centjes die gebruikt worden om een bedrijf te redden. Het gaat om gratis geld. Van de belastingbetaler. Kost niks om dat uit te geven. Geen haan die er naar kraait.
Portemonnee
Er ligt nu de tweede Voortgangs Rapportage Groot Project Transitie MA ter bespreking voor bij provinciale staten. Het rapport maakt gehakt van de aannames, de rooskleurige en veel te optimistische prognoses van de luchthavendirectie, de toekomstverwachtingen en het steeds maar bijstellen van het Businessplan om de politiek jaar na jaar weer zo ver te krijgen dat ze de portemonnee trekken, terwijl ze weten dat wat ze doen niets anders is dan trekken aan een dood paard. Maar ja, politiek, stemmen, verkiezingen, achterban. Dan weet je het wel. Niemand die de stekker eruit durft trekken.
Vakantievluchten
Het is in de hele Voortgangs Rapportage zoeken naar een sprankje hoop op een toekomst voor de luchthaven, maar waar dat sprankje hoop vandaan moet komen? In ieder geval niet van de vakantievluchten. In het Businessplan staan de opgeklopte cijfers op een rijtje. Voor 2025 rekende de luchthaven op 470.000 passagiers. Waar dat cijfer op gebaseerd was? Niemand die het weet. Wat we wel weten, is dat in het eerst half jaar maar 77.000 passagiers de vertrekhal van binnen zagen en dat er voor het laatste kwartaal weinig vluchten op het programma staan.
Luik
Geven de vrachtvluchten enige hoop? Helaas, hetzelfde liedje. In het Businessplan was voor dit jaar gerekend op 171.000 ton. We zaten halverwege het jaar op ruim 20.000 ton. Een verschil dat niet meer in te halen valt. Geen wonder dat deze maand de CEO van het vliegveld Joost Meijs zijn biezen pakte en vertrok. Hij was vurig pleitbezorger voor een luchthaven die vooral op vracht moest draaien. Meijs was waarschijnlijk nog nooit in Luik geweest, waar de volgende uitbreiding van de luchthaven alweer op stapel staat, waar de baanlengte geen probleem is en waar toestellen 24 uur per dag kunnen landen en vertrekken. Het moet frustrerend zijn voor de luchtverkeersleiders op Beek. Zij zien vanuit de verkeerstoren dagelijks honderden vliegtuigen, maar ze buigen allemaal af naar Luik, dat in vogelvlucht een kleine veertig kilometer verderop ligt.
Vrachtvervoerders kunnen op Maastricht Airport geen gebruik maken van de volledige lengte van de start- en landingsbaan en dat is een beperking voor cargomaatschappijen. Beperking? Zeg maar gerust een no-go. Het is te duur om met een halfvol toestel te vliegen. Elke eurocent telt in de luchtvrachtsector.
Haalbaarheidsstudie
Elektrisch vliegen dan maar? Na een kleine test twee jaar geleden bleef het stil rondom het elektrisch vliegen. En dat had niet te maken met de stille motoren van de vliegtuigjes. Een haalbaarheidsstudie naar de marktintroductie van elektrisch vliegen komt er niet. De luchthaven ziet geen heil in zo'n studie omdat de markt voor elektrisch vliegen er niet is en het dus niet zinvol is om een onderzoek te doen. Opmerkelijk want in het Businessplan wordt elektrische vliegen als de toekomst voor de luchthaven gezien, met jaarlijks honderdduizenden passagiers. Opnieuw een luchtkasteel, om maar krampachtig een bestaansrecht te veinzen.
Sinterklaas
De luchthaven had in 2027 financieel gezond moeten zijn, op zijn minst break-even draaien, maar dat gaat niet lukken als je geld dat bestemd is voor achterstallig onderhoud gebruikt om de verliezen te dekken, al luchtvaartmaatschappijen definitief vertrekken en de je niet kunt concurreren met de luchthaven van Luik. Nu wordt het jaar 2035 genoemd als jaar om financieel gezond te zijn. Het is alsof je als volwassene nog in Sinterklaas gelooft. De verliezen lopen op en er is sprake van een negatieve nettowinstmarge. Het geld in de kas is gedaald naar 5,24 miljoen euro. Dat was in 2023 nog 15,7 miljoen euro, met andere woorden de kas loopt rap leeg.
Sprookjes
En geloven ze er bij de luchthaven zelf nog in? Zeker weten! In het jaarverslag over 2024 wordt een vooruitblik gegeven op 2025. Er wordt opnieuw een verlies verwacht, maar in 2027 denkt de luchthavendirectie toch echt dat er tussen de 450.000 en 650.000 passagiers zijn en dat er mogelijk tussen de 170.000 en 210.000 ton vracht wordt gevlogen. Bij de luchthaven geloven ze niet alleen in luchtkastelen, maar ook in sprookjes.
Peter Eberson
Peter Eberson
