Inhoudsopgave
In Maastricht verscheen onlangs een studie waar je trek van krijgt. Een groepje van 31 oudere proefpersonen at zestien weken lang zestig gram ongezouten, geroosterde pinda’s per dag. Het resultaat: betere doorbloeding in de hersenen, een iets beter geheugen en zelfs een lagere bloeddruk.
Het onderzoek werd uitgevoerd bij NUTRIM, het voedingsinstituut van de Maastricht University en Maastricht UMC+, en gepubliceerd in het internationale topblad Clinical Nutrition.
Een klein wondertje in een dopje, zou je denken. Het klinkt als goed nieuws uit Maastricht. Maar wie stelt de vragen in de wetenschap, en wie betaalt de antwoorden?
OPINIE
Wie betaalde dit onderzoek? Volgens een persbericht is de studie betaald door The Peanut Institute Foundation, een Amerikaanse stichting die — de naam zegt het al — onderzoek financiert naar pinda’s.
De onderzoekers vermelden keurig dat de geldschieter “geen invloed had op het ontwerp of de uitkomst van het onderzoek”. Toch blijft de vraag hangen:
Kan geld, ook zonder kwade bedoelingen, invloed hebben op wat er wordt onderzocht – en hoe de resultaten worden gepresenteerd?
We geloven graag dat wetenschap objectief is. Maar onderzoek kost geld, en geld komt niet uit de lucht vallen. Soms komt het van de overheid, soms van bedrijven of stichtingen met een belang. En wie betaalt, bepaalt vaak óók welke vragen worden gesteld.
Dat betekent niet dat het onderzoek uit Maastricht onbetrouwbaar is. Integendeel, de onderzoekers waren open over hun financiering en de methoden lijken degelijk.
Maar het betekent wél dat we als publiek kritisch moeten blijven.
Hoe groot is het effect? De studie was klein: 31 deelnemers. De verbeteringen in hersendoorbloeding en geheugen waren positief, maar beperkt. Word je daar in het dagelijks leven echt merkbaar scherper van? Dat weten we nog niet. Voorlopig is dit vooral een interessante aanwijzing — geen reden om meteen extra pinda’s in te slaan.
En zo komen we bij de essentie: Is een goed onderzoeksresultaat te koop?
Niet letterlijk. Wetenschappers verkopen geen conclusies. Maar financiering kan wél richting geven aan welke onderwerpen onderzocht worden, en aan welke niet.
Wat gebeurt er als de pinda-industrie betaalt voor onderzoek naar pinda’s? Of als een frisdrankbedrijf meebetaalt aan studies over “het belang van hydratatie”?
De antwoorden zijn zelden zwart-wit. Maar het stellen van de vraag blijft essentieel.
Dus ja, eet gerust een handje pinda’s per dag — ze zijn gezond, vol goede vetten en eiwitten. Maar geloof niet elk “nieuw onderzoek” op het eerste gezicht. Vraag liever: Wie stelde de vraag? Wie betaalde het antwoord? En wie profiteert van de conclusie?
Wat is NUTRIM?
NUTRIM is het Institute of Nutrition and Translational Research in Metabolism, onderdeel van de Faculteit Health, Medicine & Life Sciences van de Maastricht University. Het werkt nauw samen met het Maastricht UMC+ en telt meer dan 400 onderzoekers en 300 promovendi.
NUTRIM doet onderzoek naar voeding, stofwisseling, veroudering en chronische ziekten. De pinda-studie past binnen hun missie om te begrijpen hoe voeding gezondheid kan verbeteren — maar roept tegelijk de vraag op hoe onafhankelijk voedingsonderzoek werkelijk is.
Maurice Ubags
Van onze redactie
