Inhoudsopgave
Schrijver Frank Bokern heeft de oerversie van zijn boek Crapuul. Kroniek van een krottenwijk geschonken aan Tracé – Limburgs Samenlevingsarchief. Vanaf maandag ligt het omvangrijke werk ter inzage bij Tracé. Deze oorspronkelijke versie is ruim twee keer zo dik als het gepubliceerde boek, bevat veel meer verhalen en is tot in detail voorzien van noten, zodat alle bronnen door iedereen kunnen worden geraadpleegd.
Crapuul vertelt het verhaal van het Stokstraatkwartier in Maastricht, ooit een welvarende buurt, maar tussen 1840 en 1973 de meest ellendige krottenwijk van Nederland. In het boek beschrijft Bokern de wijk als "het meest onwaarschijnlijke slachtoffer van de industrialisatie". Grote gezinnen leefden er in krappe, vochtige kamerwoningen zonder voorzieningen. Pas toen het gebied aantrekkelijk werd als onderdeel van het winkelhart, greep de gemeente in.
Versie die twee keer zo dik is
De auteur werkte drie jaar aan het boek. Het oorspronkelijke manuscript telde ruim 175.000 woorden, dat in drie redactierondes werd teruggebracht tot 91.000 woorden. "Met het inkorten en indikken zijn ook veel feiten, verhalen en anekdotes verloren gegaan", zegt Bokern. "Dat vond ik jammer. Vandaar dat ik deze oerversie beschikbaar stel. Nu kunnen de echte liefhebbers alles lezen. Ook de lezers die zeiden: 'Van mij had het boek wel twee keer zo dik mogen zijn'. Die mensen kunnen nu naar Tracé, want deze versie is twee keer zo dik."
Erfgoed levend en toegankelijk houden
Tracé is enorm blij met wat het noemt een "unieke schenking". Volgens Joris Roosen, hoofd onderzoek en adjunct-directeur van Tracé, past de schenking perfect bij de missie van het samenlevingsarchief. Ook de verhalen die het boek niet hebben gehaald, verdienen het om gelezen te worden. Ze laten zien hoe mensen in het Stokstraatkwartier leefden – en vooral overleefden – onder moeilijke omstandigheden. Dat juist deze oerversie met al die nuances en details nu bij Tracé wordt bewaard, past perfect bij onze missie om het erfgoed van gewone Limburgers levend en toegankelijk te houden."
Ooggetuigenverslag
Bokern benadrukt dat de oerversie ook interessant is voor onderzoekers en historici: "Ik heb zoveel materiaal gebruikt dat ik wel zestig pagina’s aan noten had moeten toevoegen. Dat had het boek veel dikker en duurder gemaakt. Daarom heb ik me beperkt tot een algemene verantwoording. De afgelopen maanden heb ik de oerversie alsnog van noten voorzien. Nu kan iedereen zien dat ik niet met de ogen van nu naar deze geschiedenis heb gekeken, maar dat vrijwel elk verhaal zijn basis vindt in getuigenissen van toen. Eigenlijk is het een ooggetuigenverslag."
De oerversie van Crapuul is voor iedereen ter inzage en kan worden opgevraagd in de studiezaal van HCL en Tracé, aan de St. Pieterstraat 7 in Maastricht.

