Inhoudsopgave
“Maastricht is een stad van bruggenbouwers. Iedere Maastrichtenaar is, hoe je het wendt of keert, ten diepste een bruggenbouwer”, zegt Theo Bovens, staand op de Hoge Brug, kijkend naar de noordelijker gelegen Servaasbrug. “Ik had me dan ook geen mooier en toegankelijker thema van de Heiligdomsvaart 2025 kunnen voorstellen dan: ‘Wees een bruggenbouwer’.”
Door: Marianne Lubrecht
En bruggen worden er zeker gebouwd in de twee religieuze stoeten, die op de zondagen 15 en 22 juni door Maastricht zullen trekken. De laatste zelfs – heel bijzonder – ten dele over water, van de ENCI tot aan rederij Stiphout.
De zeven bruggen van Maastricht
“Maastricht telt zeven bruggen”, zegt Theo Bovens, voorzitter van de partij die in 1937 de taak op zich heeft genomen de Heiligdomsvaart tot in lengte van dagen te zullen organiseren. “Voeg daar dan aan toe dat de Heiligdomsvaart slechts eenmaal in de zeven jaar gehouden wordt, dan is niets vanzelfsprekender dan dat de ommegangen van de Heiligdomsvaart zeven onderdelen kennen. In ieder segment van de beide processies die op 15 en 22 juni uittrekken, zal een van die zeven bruggen worden uitgelicht. We hebben iedere brug kort gekarakteriseerd, en voorzien van een historische uitleg maar ook van een filosofische overweging.”
Romeinse brug
“De eerste brug uit de Romeinse tijd, waar Maastricht haar groei en bestaan aan te danken heeft, is al lang verloren gegaan. Was het gebrek aan onderhoud? Gebrek aan kennis? Gebrek aan geloof? Hoe dan ook: de brug is verdwenen, maar de herinnering aan Romeinen en mensen die ons voorgingen blijft. Maar ook deze brug staat symbool voor verbinding over grenzen van water of gedachten heen”, meent Bovens.
Sint-Servaasbrug
“Tijdens de hoge Middeleeuwen werd de stenen Servaasbrug gebouwd. Het Kapittel van Servaas verkreeg het eigendom van deze brug die van groot strategisch en militair belang was. Maastricht werd naast een stad van religie, een stad van handel, en ook een militaire stad. De brug zorgde voor verbinding van functies, verbinding met ons ommeland”, legt Bovens uit.
Spoorbrug
“Onze spoorbrug (1857/1961) werd gebouwd in tijden van industrialisatie”, gaat Bovens verder. “Verbindingen ontstonden langs de spoorlijnen naar Hasselt en Aken, later ook naar het noorden van provincie en land. Arbeiders stroomden van heinde en verre toe. Maastricht was hoofdstad van een grotere regio en verbond culturen en religies.”
Wilhelminabrug
“Onze tweede verkeersbrug, de Wilhelminabrug, moest oostelijke en westelijke stadsdelen, en twee dekenaten verbinden. De kleine stad Maastricht had een weids ommeland met vele zelfstandige gemeenten. Dat vergt meer dan fysieke bruggen bouwen. Juist mentale en culturele muren tussen stad en platteland vormen de uitdaging om overbrugd te worden.”
Kennedybrug en Noorderbrug
“De derde verkeersbrug, de Kennedybrug, luidt in 1968 de moderne tijd in, en niet alleen vanwege de naam. Europa en de wereld worden verbonden in geloof. De twaalf sterren van Maria en die van Europa verbinden velen, in binnen- en buitenland. De Noorderbrug, de vierde en laatste verkeersbrug uit, verbindt de stad met alle windstreken. Maar duidelijk is ook dat verbindingen juiste binnen onze streek aanwezig zijn. In de stad leven Maastrichtenaren van allerlei herkomst, taal en religie met elkaar. We bouwen dag in, dag uit mee aan onze stad, regio en samenleving”, oppert Bovens.
Hoge Brug
“Onze jongste brug, de Hoge, lijkt een ander, rustiger tempo te verlangen. De Hoge Brug bedient alleen voetgangers en fietsers. Deze tijd brug biedt tijd voor reflectie. Maar het is ook een brug die ons nog lang droge voeten laat houden, hoe hoog de zeespiegel ook zal stijgen. En de brug met het mooiste zicht op alle andere bruggen én op de Servaas.”
Noodkist
“Kom, laten we nog even een Serväöske gaan drinken, en het glas heffen op het welslagen van de Heiligdomsvaart,” zegt Bovens uitnodigend. Heeft hij dan helemaal geen zorgen? Nou, misschien een dan. Dat de Servaasbrug tijdens een van de twee omgangen open moet omdat er doorgang verleend moet worden aan een boot. “Zo’n boot heeft altijd voorrang, zegt Rijkswaterstaat. En hoe je de ambtenaren ook probeert te doordringen van het gewicht en de importantie van het eeuwenoude religieuze en culturele erfgoed dat de Heiligdomsvaart immers is, je vindt geen gehoor. Komt er een boot, dan gaat de brug open. Al staan we daar met de Noodkist.”
