Cultuur - Sport: 3

Inhoudsopgave

De raad buigt zich 4 november over de begroting voor komend jaar. Het is voor de stad wat de katholieken een jubeljaar zouden noemen. Het kan eigenlijk niet op. Bij de presentatie van de begroting door wethouder Manon Fokke en wethouder Frans Bastiaens was er geen sprake van eerst het zuur en dan het zoet. Het was allemaal mierzoet. Er was geen sprake van of of. Het was én én. Tientallen miljoenen euro's werden in de laatste begroting voor de verkiezing uitgedeeld, alsof Sinterklaas al in het land is.

Nou ja, de Sint moet zijn intocht straks regelen met 7.500 euro, omdat cultuurwethouder Bastiaens nog 2.500 euro extra wist los te peuteren bij toenmalig collega Alain Garnier. Garnier wist dat bedrag nog in een potje voor armoedebeleid te vinden en was zo sympathiek om het aan de goedheiligman te geven. En ondanks dat er tientallen miljoenen euro's werden bestemd voor hele grote projecten als de Bonbonnière (30 miljoen euro) was er recent toch geen geld voor een zebrapad.

Dat is het mooie aan politiek: het gaat om keuzes maken. Waaraan besteedt de gemeente haar geld? De begroting gaat uit van 722 miljoen euro inkomsten, maar verreweg het grootste deel van dat geld is niet vrij te besteden. Dat gaat naar allerlei verplichtingen zoals bijvoorbeeld de bijstandsuitkeringen.

Bij de verdeling van het geld was het lang vrij overzichtelijk in de stad. Toen PvdA en met name het CDA de dominante partijen in de raad waren, 'kreeg' PvdA geld om uit te geven aan cultuur, het CDA 'kreeg' geld voor sport. Natuurlijk is het niet zo zwart-wit, maar dat was in essentie toch de verdeling. Verdeling van het geld, verdeling van wethoudersposten. De PvdA leverde cultuurwethouders, het CDA die van sport. Kijk ook naar afgelopen raadsperiode: het CDA was zeer kritisch op de uitgaven aan Cultuur met een grote C, zoals bijvoorbeeld het overhevelen van 600.000 euro voor de programmering in de Bonbonnière naar De Nederlandse Dansdagen.

Het CDA is de partij van de volkscultuur, van Maastrichtse toneelgezelschappen, van carnaval. PvdA en nu wethouder Bastiaens (voorheen PvdA'er) van de Senioren Stadspartij Maastricht (SPM) is dan meer van de Nederlandse Dansdagen. En dan wordt er ook alles aan gedaan om te laten zien hoe laagdrempelig die Dansdagen eigenlijk wel niet zijn. Dat is ook voor het volk, zeker niet alleen voor de 'champagne drinkende elite', zoals raadslid Kitty Nuyts al eens spinde.

En nu is er ineens geld voor drie nieuwe tempels voor 'brood en spelen' voor het volk. De Bonbonnière kan rekenen op 30 miljoen euro. Voor de Middenzaal in het Theater aan het Vrijthof is 15,2 miljoen uitgetrokken en nog eens 1,4 miljoen euro gereserveerd voor tegenvallers. En voor een opknapbeurt voor de Geusselt is 7 miljoen euro uitgetrokken.

Wie dat ziet, kan eenvoudig uitrekenen dat Cultuur het van Sport gewonnen lijkt te hebben. Een bedrag dat rap richting de 50 miljoen euro gaat voor theaterzalen (met de bouw moet nog begonnen worden) en 7 miljoen euro voor het opknappen van het stadion. Dat is toch echt zeven keer zoveel. In december wordt duidelijk hoe het verder moet met de Geusselt.

Natuurlijk zal gewezen worden op de tientallen miljoenen investeringen die in het kader van het huisvestingsplan voor alle scholen in Maastricht ook in nieuwe sportzalen gedaan worden. Maar dat is vooral noodzakelijke vervanging, na veertig jaar van bijna stilstand. Dat geldt ook voor de nieuwe sporthal in De Heeg, geen uitbreiding, maar vervanging.

Die nieuwe sporthallen worden ook meegenomen in het goed nieuwsbericht dat deze week uit het stadhuis komt: er is geen tekort aan sportfaciliteiten. Tenminste, als je studenten even apart parkeert en ze niet onder de reguliere Maastrichtenaren schaart, zoals de wethouder doet. Want zo'n 350 studenten moeten wachten voor ze kunnen beginnen met vooral volleybal, basketbal en cheersport. Uit de raadsinformatiebrief wordt duidelijk dat de Universiteit Maastricht kijkt naar een eigen oplossing in Randwyck. Voor de integratie van studenten in de reguliere sportverenigingen is dat overigens jammer.

En dan is er nog die recente raadsbrief van wethouder Fokke over 'rechtstreekse begrotingssubsidies'. Dat zijn subsidies die de gemeente niet op basis van een wettelijke regeling verplicht beschikbaar moet stellen, maar die subsidies geeft op basis van eigen keuzes. Eigen beleid om welzijn in de stad te bevorderen. Die subsidies worden nu onderzocht na een uitspraak van de Raad van State, die voorschrijft dat als er meerdere aanbieders zijn, de gemeente niet één-op-één mag subsidiëren.

Uit een bijgeleverd overzicht blijkt om welke subsidies het gaat. De Profronde Maastricht krijgt 7500 euro onder de paragraaf Sport, Cultuur en Recreatie. En onder de paragraaf Economie worden Jumping Indoor Maastricht en de Amstel Gold Race geschaard met 60.000 en 65.000 euro subsidie. Maar dat is toch meer stadspromotie. In de nieuwe begroting is het overzicht van de begrotingssubsidies overigens niet meer te vinden in de bijlagen.

Het is duidelijk dat cultuur het meeste gewicht in de schaal legt op de balans. Sport profiteert vooral van het investeren in scholen en dan met name door de bijbehorende (extra) sporthallen. Maar gekeken naar bijvoorbeeld de Bonbonnière en de Middenzaal in vergelijking met de Geusselt, moet de conclusie toch zijn dat er sprake is van een afgetekende overwinning voor cultuur. Laten we zeggen: 3-1.

Dat mag overigens niet verbazen. Maastricht is natuurlijk een cultuurstad (Rieu krijgt overigens geen subsidie) pur sang. Als je dan ook nog de sterkste wethouder op Cultuur hebt zitten, dan weet je dat ook los van deze grote verdeling in de begroting van 2026 cultuur in goede handen is. Kijk bijvoorbeeld hoe Bureau Europa handig de reddingsboei kreeg toegeworpen in een 1-2-tje tussen de SPM en de 'eigen' wethouder Bastiaens, nadat Bureau Europa aanvankelijk niet kwalificeerde voor een vierjarige subsidie. En als de tientallen miljoenen euro's dan ook nog tegen de plinten klotsen, dan kan de vlag in top. Cultuur kan daarbij ook nog eens rekenen op royale steun in de gemeenteraad, niet alleen van de coalitiepartijen, maar ook van links-progressieve partijen als GroenLinks en Volt.

Als we heel even bij de Geusselt blijven, is het frame al snel dat de gemeente geen betaald voetbal organisatie moet gaan steunen. Dan valt al snel het begrip 'verboden staatssteun'. Maar er is hoop voor us-MVV-ke: wethouder Manon Fokke nam het in de laatste gemeenteraadsvergadering nadrukkelijk op voor MVV. "We moeten een keer ophouden om terug te kijken naar wat er in 2010 is gebeurd." Ze wees erop dat er nu een nieuwe wind in de Geusselt waait. Maar de toekomstige huwelijkskandidaat GroenLinks is nog niet zover. "MVV ligt altijd moeilijk bij GroenLinks", zei raadslid Coen van der Gugten. Bennie van Est van 50PLUS deed er nog een schep bovenop door MVV "een dubieuze debiteur" te noemen.

Saillant: het was Van der Gugten die er nog op wees bij toekomstige stadionplannen vooral ook te kijken naar de koppeling met cultuur. "Kijk naar de mogelijkheid voor het houden van concerten, in samenwerking met bijvoorbeeld de Muziekgieterij."

De raad heeft het budgetrecht, maar de kaarten lijken al geschud door de coalitie én oppositie.