"Mosasaurus hoffmanni in bruikleen naar Maastricht"

Inhoudsopgave

Wethouder Frans Bastiaens verraste dinsdagavond vriend en vijand. Hij liet doorschemeren dat de voorvader van Bèr, de Mosasaurus hoffmanni, mogelijk in 2026 in "lange bruikleen" naar Maastricht komt. De inzet is om de wereldberoemde mosasaurus thuis te hebben als het vernieuwde Natuurhistorisch Museum in Maastricht heropent. Volgens Bastiaens kan die bruikleen "heel lang" duren.

De Fransen noemen de wereldberoemde Mosasaurus uit Maastricht die het revolutionaire Franse leger 230 jaar geleden naar Parijs overbracht zelf een ‘trophee de guerre’, oorlogsbuit. De schedel wordt nu geëxposeerd in het ‘Muséum national d’Histoire naturelle’ te Parijs.

Relatie
Bastiaens voert achter de schermen een drukke lobby om de mosasaurus terug te halen naar Maastricht. Den Haag wilde omwille van de schedel niet de diplomatieke relatie met Frankrijk onder druk zetten. Bastiaens: "We moesten zelf contact opnemen met de Franse ambassade."

Volop gesprekken
De wethouder vertelde dinsdagavond dat er volop gesprekken gevoerd worden. "Er is ook veel app-contact. We moeten snel naar Parijs. De Fransen willen nu zekerheid hebben dat wij de schedel niet definitief hier houden. Ze zijn daar bezorgd over, omdat de schedel al eens hier is geweest en toen geopperd is die schedel niet meer terug te geven." Dat speelde overigens in 2009.

Spoor
"Het spoor waar we nu op zitten," zo zei Bastiaens, "is dat we de mosasaurus in langdurige bruikleen krijgen. En dat kan heel lang zijn."

Vorig jaar gaf Bastiaens al aan wat het belang is van het terughalen van de mosasaurus. "Het Natuurhistorisch Museum van Maastricht heeft deze schedel van de Mosasaurus meer dan ooit nodig. Het is 230 jaar geleden dat deze naar Parijs werd gebracht. Het is dit jaar 175 jaar geleden dat het Maastrichtien als geologische tijdfase werd gekoppeld aan de vondst van de Mosasaurus."

Schedel
De schedel van de Mosasaurus is een wereldwijd erkend icoon dat in naam en vindplaats verbonden is met de stad Maastricht. De schedel markeert ook nog eens de start van het evolutionaire Verlichtingsdenken (in de geest van Darwin) en is als zodanig van groot historisch belang. Om die reden wilde men het in Parijs per se in het museum opnemen.

Icoon
Bastiaens: "Het Natuurhistorisch Museum is een middelgroot museum dat voor een cruciale vernieuwingsopgave staat en met dit icoon veel maatschappelijk draagvlak zou winnen én een internationale uitstraling. Hetgeen in deze tijden van groot belang is."

Verarming
De wethouder nam eerder in een brief aan de raad alvast een klein voorschot op een moreel appèl aan de Fransen: "We zouden moeten komen tot een situatie waarbij teruggeven uiteindelijk niet wordt gezien als verarming (omdat men iets ‘’verliest’’) maar als verrijking omdat onrecht wordt erkend, een relatie wordt hersteld en er helend wordt gehandeld."

Ethische vragen
Het debat over restitutie stopt wat de wethouder betreft niet in de negentiende eeuw en stopt ook niet binnen Europa. De toe-eigening van belangrijke iconische erfgoedobjecten onder oorlogsomstandigheden kent maatschappelijke weerstand en roept meer en meer ethische vragen op.

Parijs
Sinds 1794 bevindt het holotype (MNHNP AC 9648) – beter bekend als de schedel van de mosasaurus zich in het ‘Muséum national d’Histoire naturelle’ te Parijs. Deze schedel werd in 1772 gevonden in Maastricht en in 1794, zo blijkt uit het opschrift naast de schedel in het Muséum, als ‘trophee de guerre’ door de revolutionaire Franse troepen meegenomen naar de Franse hoofdstad. In het Natuurhistorisch Museum Maastricht is een afgietsel van de schedel uit het Parijse museum te bewonderen.